پیشتازی در تحول هوش مصنوعی
سید حامد خسروانی - دبیر کارگروه هوش مصنوعی دولت سایه
در هر عصری مؤلفه ای مظهر قدرت برای تقابل بوده است و در عصر ما قابلیت‌های رایانه سپهر و هوش مصنوعی سطوح جدیدی از پیچیدگی و انتزاع را به همراه خواهد داشت. انقلاب هوش مصنوعی سریع‌تر از آنچه اکثر انسان‌ها انتظار دارند در حال شکل گیری است و دو معمای زیر را در مقابل سیاستگذاران خواهد گذاشت که چگونه برتری را در این موضوع تعریف کنیم و چگونه ضعف را محدود نماییم.فناوری‌های پیشرو تأثیر بسیار مهمی بر قدرت، پیشرفت، رفاه و معیشت مردم خواهند گذاشت و اگر در ۴ سال آینده به درستی به آن توجه نشود ممکن است ۴۰ سال برای کشور عقب ماندگی ایجاد نماید، چرا که در موضوع فناوری وقتی قدرت‌های استکباری به سطحی از پیشرفت در آن برسند به دنبال این خواهند بود که در آن یک انحصار ایجاد کنند و برای دیگر کشورها در بخش‌هایی از آن محدودیت ایجاد کنند، لذا نیاز است در مواجهه با این موضوعات هم درک عمیقی از آن داشته باشیم هم برنامه‌ی دقیقی برای آن طرح ریزی کنیم و در نهایت اقدامات لازم را با سرعت بالایی صورت دهیم. مقام معظم رهبری اخیراً در این باب اشاره‌ای دقیق به این حوزه نموده اند که «در مسئله‌ی هوش مصنوعی، بهره بردار بودن امتیاز نیست، این فناوری لایه‌های عمیقی دارد که باید بر آن لایه‌ها مسلط شد، آن لایه‌ها دست دیگران است. اگر شما نتوانید لایه‌های عمیق و متنوع این فناوری هوش مصنوعی را تأمین کنید، فردا اینها یک ایستگاهی مثل آژانس اتمی درست می‌کنند برای هوش مصنوعی، که الان دارند مقدماتش را فراهم می‌کنند … « و همچنین ایشان در گذشته فرموده بودند که «در زمینه فناوری‌های نو به ویژه در حوزه هوش مصنوعی می‌بایست جز ۱۰ کشور اول دنیا باشیم. « برای ورود به هر عرصه‌ای نیازمندیم مسئله را به خوبی شناسایی نمائیم، تجربیات سال‌های اخیر در کشور نشان داده در شناسایی پدیده‌ها زیاد موفق عمل نکرده ایم، اگر شناسایی به درستی اتفاق نیافتد در حوزه تنظیم گری و قانون گذاری نیز با مشکلات عدیده ای روبه رو خواهیم شد. در سپهر سیاست ما پدیده‌های زیادی بوده اند که هنوز هم به خوبی تعریف نشده اند و فقط یک نگاه سطحی به آنها شده است. نیاز هست بدانیم این چیزی که توجه قدرت‌های بزرگ را امروز با عنوان هوش مصنوعی به خود جلب کرده است دقیقاً به چه معناست، آیا صرفاً همان پیشرفت‌های علوم سایبری است یا با مفهومی جدیدتر رو به رو هستیم و این امر نیازمند آن هست که لایه‌های عمیق آن را با دقت نظر بیشتری رمزگشایی کنیم. هوش مصنوعی؛ رازهایی را در خود نگه می‌دارد که زندگی جهان را دوباره سازمان دهی خواهد کرد. با این گزاره‌ی خبری رو به رو هستیم که هوش مصنوعی در راه است و می‌دانیم هوش مصنوعی امروز اصلاً پیشرفته نیست و همه ی آنچه از کارکردهای هوش مصنوعی تا به امروز دیده ایم تنها نوک قله‌ی کوه یخی است.فناوری هوش مصنوعی، ستون رقابت جهانی در عرصه‌ی فناوری است. هوش مصنوعی برای پیشبرد تمام ابعاد قدرت ملی، از حوزه بهداشت و درمان گرفته تا تولید غذا و پایداری محیط زیست مورد استفاده قرار می‌گیرد. به کارگیری موفقیت آمیز هوش مصنوعی در حوزه‌ها و فناوری‌های دیگر نظام اقتصادی را به پیش می‌راند، جوامع را شکل می‌دهد و تعیین می‌کند کدام کشورها قدرت را در دنیا در دست خواهند داشت. ما باید از عمیق‌ترین منابع خود یعنی عقل، ایمان، سنت و فناوری استفاده کنیم تا رابطه خود را با واقعیت تطبیق دهیم تا انسان در عصر هوش مصنوعی باقی بماند. انقلاب هوش مصنوعی قرار است کاری مشابه صنعت چاپ انجام دهد. همزمان با دسترسی گسترده به کتابهای چاپی، رابطه بین افراد و دانش تغییر کرد. برای پیشتازی در تحول هوش مصنوعی و تعمیق در ماهیت انسان، چیستی و چگونگی نقش آفرینی مان در این عصر جدید در ساحت فلسفه آن به امثال ملاصدرا و فارابی نیاز خواهیم داشت تا توضیح دهند که چه چیزی در حال خلق شدن است و عرصه‌ی جدید چه معنایی برای بشر خواهد داشت. هوش مصنوعی نظام اخلاقی خود را تمنا دارد. اغلب قواعد موجود دیگر کارآمد نخواهند بود. اکنون زمان آن است که هم مشارکت خود با هوش مصنوعی را تعریف کنیم و هم واقعیتی را که حاصل خواهد شد. نیک می‌دانیم مزیت آن نصیب کسانی می‌شود که زودتر از سایرین حرکت کنند. هوش مصنوعی فعلی، کمک می‌کند اطاعاتی را پیدا کنیم و روندهایی را شناسایی کنیم که الگوریتم‌های سنتی نمی‌توانستند. در دنیای رسانه، سیاست، گفتمان و سرگرمی، هوش مصنوعی اطلاعات را به گونه‌ای تغییر می‌دهد که با ترجیحات ما مطابقت داشته باشد. در آینده، جنگ افزارها، الگوریتم را مقابل الگوریتم قرار می‌دهند، آنچه مزیت در عرصه‌ی جنگ را تعیین می‌کند، به جای عوامل سنتی همچون اندازه‌ی ارتش و میزان مهمات، عواملی همچون جمع آوری داده، اتصال پذیری، توان محاسباتی، الگوریتم‌ها و امنیت سیستم‌ها خواهند بود. فرهنگ نوآوری پایین به بالا را که با ذهنیت استارت آپی گره خورده است را نباید از دست داد اما در فضای رقابتی حاضر، رویکرد کاملاً توزیع شده هم راهبرد مناسبی به نظر نمی‌رسد. بنا بر این به رویکرد دوگانه ای نیاز داریم که با ادغام تلاش‌های دولت و بخش خصوصی، پیروزی در عرصه‌ی فناوری را تضمین نماید. برای اینکه نتوانیم در حوزه‌ی هوش مصنوعی پیشرفت کنیم، کافی است به آن نگاهی مثل مهندسی ساختمان و پروژه‌های ساختمان سازی داشته باشیم. هوش مصنوعی یک موجود زنده است باید مثل باغبانی به آن نگاه کنیم نه مثل ساختمان سازی. برای موفقیت در هوش مصنوعی همچون کارکرد لیزر، هر چقدر آن را متمرکز تر کنیم تأثیر و قدرت آن بیشتر می‌شود. موضوع هوش مصنوعی ابعاد کلی گوناگونی دارد که بایستی به آن عنایت شود؛ بعد اول آن، بعد فنی است که در کشور ما بیشتر به آن پرداخته شده است اما در کنار آن بعد راهبردی قرار گرفته است با این نگاه که اگر در این عرصه پیشرفت شکل بگیرد چه ابعاد راهبردی و چه ارتقایی در سایر عرصه‌ها ایجاد می‌کند و در کنار آنها بعد فرهنگی آن است که الان سایر کشورها هم در مورد آن بسیار نگران هستند و به دنبال چاره اندیشی برای آن می‌باشند. می‌بایست به این موضوع دقت کرد که « حکمرانی بر هوش مصنوعی « در کنار « حکمرانی با هوش مصنوعی» خودش موضوعیت خواهد داشت. مقوله حکمرانی هوش مصنوعی با سایر فناوری‌ها متفاوت خواهد بود در مدیریت فناوری رویکرد اصلی توسعه با در نظر گرفتن پیوست‌های فرهنگی است ولی در ارتباط با حکمرانی هوش مصنوعی رویکرد اصلی معماری خواهد بود، در معماری به غیر از تخصص فنی، تخصص‌های دیگر اعم از اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و … نیز لازم خواهد بود. برای قدم بر داشتن و توفیق در هر عرصه‌ای نیازمندی‌هایی لازم است در حوزه‌ی هوش مصنوعی این نیازمندی‌ها عبارتند از استعداد، داده، سخت افزار، الگوریتم، نرم افزار و ادغام. در حوزه‌ی استعدادها با توجه به ظرفیت بالای دانشگاهی و پژوهشی در هوش مصنوعی توانسته‌ایم رتبه‌ی تقریباً قابل قبول ۱۷ در دنیا را از منظر تولید علم در این حوزه را کسب نمائیم. که قطعاً با هتمام و برنامه جدی تر می‌توان آن را بهبود بخشید و ارتقا داد. خطوط مقدم کلی پژوهش در حوزه هوش مصنوعی که در آینده نزدیک بسیار حائز اهمیت خواهد بود عبارتند از: رایانش لبه، یادگیری نوآورانه، استدلال پیشرفته، هوش مصنوعی عمومی‌تر، همکاری انسان و هوش مصنوعی. از منظر کاربرد هوش مصنوعی نیز در رتبه ۷۷ قرار گرفتیم که این امر هم بسیار قابل تأمل است که چرا این شکاف وجود دارد و پیشرفت‌های علمی در این حوزه هنوز به عرصه کاربردی در کشور نرسیده است و برای این امر نیازمند است برنامه‌ریزی دقیقی صورت بگیرد. کاربردهای وسیع هوش مصنوعی امروزی در زمینه‌های برنامه ریزی و بهینه سازی، بینایی کامپیوتر، مدل سازی و شبیه سازی، پردازش زبان طبیعی، خودکار سازی فرایندهای رباتیک، پیش بینی آینده مبتنی بر هوش مصنوعی، آموزش، بهداشت و درمان، علوم مختلف، شهر هوشمند و دولت فوق هوشمند و … ایجاد نموده است. در گزارش اخیر منتشر شده توسط آکسفورد در ارتباط با شاخص آمادگی هوش مصنوعی متأسفانه در رتبه ۹۴ قرار گرفتیم که علت اصلی آن عدم پیشرفت در سایر نیازمندی‌های این حوزه می‌باشد. در یک تقسیم بندی کلی سه ضلع اصلی هوش مصنوعی عبارتند از الگوریتم‌های هوش مصنوعی – مهندسی کلان داده و سخت افزار هوش مصنوعی که می‌بایست برای هر سه جز اصلی آن برنامه‌ریزی دقیقی صورت بگیرد به طور خاص نیاز است در ارتباط با تأمین منابع پردازش سریع پیشرفته (NPU یا همان GPU) یک اهتمام جدی با فوریت بالا در کشور در دستور کار قرار بگیرد. از موضوعات بسیار مهم به عنوان نیازمندی‌های هوش مصنوعی حکمرانی داده محور می‌باشد. ضرورت و کارکرد بستر جامعِ اطلاعاتی در عصر حاضر، همچون شبکه عصبی بدن انسان است. شبکه عصبی علاوه بر ایجاد ارتباط و هماهنگی بین ارگان‌های متعدد جسم انسان، علائم حیاتی و تغییرات ناگهانی سلول‌ها را از سرتاسر بدن دریافت و به مغز (پایگاه داده) مخابره کرده و این فرصت را فراهم می‌آورد تا تصمیمات منطقی، برحسب اولویت و ضرورت و به موقع برای بخشِ مد نظر اتخاذ شود. اگر چنانچه چنین شبکه همه جانبه و زنده در بدن انسان تعبیه نمی‌شد، هر قدر که فرد از نظر جسمی توانمند، از نظر ذهنی هوشمند و از نظر مالی ثروتمند هم باشد، به علت عدم شناخت مسئله و عدم احساس درد، با کوچک‌ترین صدمه و لطمه‌ای، در کمترین زمان از پا در خواهد آمد، به همان میزان که نیاز به وجود نور جهت انجام امورات روزمره از اولین نیازها محسوب می‌شود، دسترسی به هنگام به اطلاعات صحیح و کامل به عنوان مبنای تصمیم گیری، یکی از اولویت‌دارترین مسائل برای دولت‌ها، بنگاه‌ها و کلیه افراد جامعه محسوب می‌شود و لذا تمامی افراد یک جامعه در تلاش هستند تا نیاز خود به آمار و اطلاعات را به روش‌های مختلف و به بهترین وجه رفع کنند. تصمیم‌گیری و اصلاح امور بدون در اختیار داشتن اطلاعات کافی، مانند پرتاب تیر در تاریکی است که ممکن است به جای از پای درآوردن دشمن، به منافع خودی آسیب برساند این امر یکی از نیازمندی‌های ابتدایی هوش مصنوعی خواهد بود که در سندی مجزا در ذیل کارگروه فضای مجازی و دولت الکترونیک با عنوان برنامه « فوق هوشمند سازی دولت و جهش به دولت ۴.۰» به طور جامع به آن پرداخته شده است. در سال ۱۴۰۲ با توجه به اهمیت بحث هوش مصنوعی در دولت سایه کارگروهی برای این موضوع با دستور جناب آقای دکتر سعید جلیلی تشکیل گردید. بررسی دقیق گزارش نهایی ۷۵۰ صفحه‌ای کمیسیون امنیت ملی آمریکا (NSCAI) که در دو بخش کلی راهبردهای دفاعی در عصر هوش مصنوعی و راهبردهای برنده شدن در رقابت فناوری به عنوان بررسی تجربیات جهانی در لایه‌های عمیق سیاست گذاری‌های هوش مصنوعی یکی از دستور جلسات قابل ذکر این کارگروه بوده است. از دیگر اقدامات این کارگروه را می‌توان تدوین برنامه‌ی پیشتازی ایران در تحول هوش مصنوعی نام برد که شامل اقدامات راهبردی پیشنهادی در سه بخش کلی زیر ساخت ، راهبری و توسعه هوش مصنوعی است.
در هر عصری مؤلفه ای مظهر قدرت برای تقابل بوده است و در عصر ما قابلیت‌های رایانه سپهر و هوش مصنوعی سطوح جدیدی از پیچیدگی و انتزاع را به همراه خواهد داشت. انقلاب هوش مصنوعی سریع‌تر از آنچه اکثر انسان‌ها انتظار دارند در حال شکل گیری است و دو معمای زیر را در مقابل سیاستگذاران خواهد گذاشت که چگونه برتری را در این موضوع تعریف کنیم و چگونه ضعف را محدود نماییم.فناوری‌های پیشرو تأثیر بسیار مهمی بر قدرت، پیشرفت، رفاه و معیشت مردم خواهند گذاشت و اگر در ۴ سال آینده به درستی به آن توجه نشود ممکن است ۴۰ سال برای کشور عقب ماندگی ایجاد نماید، چرا که در موضوع فناوری وقتی قدرت‌های استکباری به سطحی از پیشرفت در آن برسند به دنبال این خواهند بود که در آن یک انحصار ایجاد کنند و برای دیگر کشورها در بخش‌هایی از آن محدودیت ایجاد کنند، لذا نیاز است در مواجهه با این موضوعات هم درک عمیقی از آن داشته باشیم هم برنامه‌ی دقیقی برای آن طرح ریزی کنیم و در نهایت اقدامات لازم را با سرعت بالایی صورت دهیم. مقام معظم رهبری اخیراً در این باب اشاره‌ای دقیق به این حوزه نموده اند که «در مسئله‌ی هوش مصنوعی، بهره بردار بودن امتیاز نیست، این فناوری لایه‌های عمیقی دارد که باید بر آن لایه‌ها مسلط شد، آن لایه‌ها دست دیگران است. اگر شما نتوانید لایه‌های عمیق و متنوع این فناوری هوش مصنوعی را تأمین کنید، فردا اینها یک ایستگاهی مثل آژانس اتمی درست می‌کنند برای هوش مصنوعی، که الان دارند مقدماتش را فراهم می‌کنند … « و همچنین ایشان در گذشته فرموده بودند که «در زمینه فناوری‌های نو به ویژه در حوزه هوش مصنوعی می‌بایست جز ۱۰ کشور اول دنیا باشیم. « برای ورود به هر عرصه‌ای نیازمندیم مسئله را به خوبی شناسایی نمائیم، تجربیات سال‌های اخیر در کشور نشان داده در شناسایی پدیده‌ها زیاد موفق عمل نکرده ایم، اگر شناسایی به درستی اتفاق نیافتد در حوزه تنظیم گری و قانون گذاری نیز با مشکلات عدیده ای روبه رو خواهیم شد. در سپهر سیاست ما پدیده‌های زیادی بوده اند که هنوز هم به خوبی تعریف نشده اند و فقط یک نگاه سطحی به آنها شده است. نیاز هست بدانیم این چیزی که توجه قدرت‌های بزرگ را امروز با عنوان هوش مصنوعی به خود جلب کرده است دقیقاً به چه معناست، آیا صرفاً همان پیشرفت‌های علوم سایبری است یا با مفهومی جدیدتر رو به رو هستیم و این امر نیازمند آن هست که لایه‌های عمیق آن را با دقت نظر بیشتری رمزگشایی کنیم. هوش مصنوعی؛ رازهایی را در خود نگه می‌دارد که زندگی جهان را دوباره سازمان دهی خواهد کرد. با این گزاره‌ی خبری رو به رو هستیم که هوش مصنوعی در راه است و می‌دانیم هوش مصنوعی امروز اصلاً پیشرفته نیست و همه ی آنچه از کارکردهای هوش مصنوعی تا به امروز دیده ایم تنها نوک قله‌ی کوه یخی است.فناوری هوش مصنوعی، ستون رقابت جهانی در عرصه‌ی فناوری است. هوش مصنوعی برای پیشبرد تمام ابعاد قدرت ملی، از حوزه بهداشت و درمان گرفته تا تولید غذا و پایداری محیط زیست مورد استفاده قرار می‌گیرد. به کارگیری موفقیت آمیز هوش مصنوعی در حوزه‌ها و فناوری‌های دیگر نظام اقتصادی را به پیش می‌راند، جوامع را شکل می‌دهد و تعیین می‌کند کدام کشورها قدرت را در دنیا در دست خواهند داشت. ما باید از عمیق‌ترین منابع خود یعنی عقل، ایمان، سنت و فناوری استفاده کنیم تا رابطه خود را با واقعیت تطبیق دهیم تا انسان در عصر هوش مصنوعی باقی بماند. انقلاب هوش مصنوعی قرار است کاری مشابه صنعت چاپ انجام دهد. همزمان با دسترسی گسترده به کتابهای چاپی، رابطه بین افراد و دانش تغییر کرد. برای پیشتازی در تحول هوش مصنوعی و تعمیق در ماهیت انسان، چیستی و چگونگی نقش آفرینی مان در این عصر جدید در ساحت فلسفه آن به امثال ملاصدرا و فارابی نیاز خواهیم داشت تا توضیح دهند که چه چیزی در حال خلق شدن است و عرصه‌ی جدید چه معنایی برای بشر خواهد داشت. هوش مصنوعی نظام اخلاقی خود را تمنا دارد. اغلب قواعد موجود دیگر کارآمد نخواهند بود. اکنون زمان آن است که هم مشارکت خود با هوش مصنوعی را تعریف کنیم و هم واقعیتی را که حاصل خواهد شد. نیک می‌دانیم مزیت آن نصیب کسانی می‌شود که زودتر از سایرین حرکت کنند. هوش مصنوعی فعلی، کمک می‌کند اطاعاتی را پیدا کنیم و روندهایی را شناسایی کنیم که الگوریتم‌های سنتی نمی‌توانستند. در دنیای رسانه، سیاست، گفتمان و سرگرمی، هوش مصنوعی اطلاعات را به گونه‌ای تغییر می‌دهد که با ترجیحات ما مطابقت داشته باشد. در آینده، جنگ افزارها، الگوریتم را مقابل الگوریتم قرار می‌دهند، آنچه مزیت در عرصه‌ی جنگ را تعیین می‌کند، به جای عوامل سنتی همچون اندازه‌ی ارتش و میزان مهمات، عواملی همچون جمع آوری داده، اتصال پذیری، توان محاسباتی، الگوریتم‌ها و امنیت سیستم‌ها خواهند بود. فرهنگ نوآوری پایین به بالا را که با ذهنیت استارت آپی گره خورده است را نباید از دست داد اما در فضای رقابتی حاضر، رویکرد کاملاً توزیع شده هم راهبرد مناسبی به نظر نمی‌رسد. بنا بر این به رویکرد دوگانه ای نیاز داریم که با ادغام تلاش‌های دولت و بخش خصوصی، پیروزی در عرصه‌ی فناوری را تضمین نماید. برای اینکه نتوانیم در حوزه‌ی هوش مصنوعی پیشرفت کنیم، کافی است به آن نگاهی مثل مهندسی ساختمان و پروژه‌های ساختمان سازی داشته باشیم. هوش مصنوعی یک موجود زنده است باید مثل باغبانی به آن نگاه کنیم نه مثل ساختمان سازی. برای موفقیت در هوش مصنوعی همچون کارکرد لیزر، هر چقدر آن را متمرکز تر کنیم تأثیر و قدرت آن بیشتر می‌شود. موضوع هوش مصنوعی ابعاد کلی گوناگونی دارد که بایستی به آن عنایت شود؛ بعد اول آن، بعد فنی است که در کشور ما بیشتر به آن پرداخته شده است اما در کنار آن بعد راهبردی قرار گرفته است با این نگاه که اگر در این عرصه پیشرفت شکل بگیرد چه ابعاد راهبردی و چه ارتقایی در سایر عرصه‌ها ایجاد می‌کند و در کنار آنها بعد فرهنگی آن است که الان سایر کشورها هم در مورد آن بسیار نگران هستند و به دنبال چاره اندیشی برای آن می‌باشند. می‌بایست به این موضوع دقت کرد که « حکمرانی بر هوش مصنوعی « در کنار « حکمرانی با هوش مصنوعی» خودش موضوعیت خواهد داشت. مقوله حکمرانی هوش مصنوعی با سایر فناوری‌ها متفاوت خواهد بود در مدیریت فناوری رویکرد اصلی توسعه با در نظر گرفتن پیوست‌های فرهنگی است ولی در ارتباط با حکمرانی هوش مصنوعی رویکرد اصلی معماری خواهد بود، در معماری به غیر از تخصص فنی، تخصص‌های دیگر اعم از اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و … نیز لازم خواهد بود. برای قدم بر داشتن و توفیق در هر عرصه‌ای نیازمندی‌هایی لازم است در حوزه‌ی هوش مصنوعی این نیازمندی‌ها عبارتند از استعداد، داده، سخت افزار، الگوریتم، نرم افزار و ادغام. در حوزه‌ی استعدادها با توجه به ظرفیت بالای دانشگاهی و پژوهشی در هوش مصنوعی توانسته‌ایم رتبه‌ی تقریباً قابل قبول ۱۷ در دنیا را از منظر تولید علم در این حوزه را کسب نمائیم. که قطعاً با هتمام و برنامه جدی تر می‌توان آن را بهبود بخشید و ارتقا داد. خطوط مقدم کلی پژوهش در حوزه هوش مصنوعی که در آینده نزدیک بسیار حائز اهمیت خواهد بود عبارتند از: رایانش لبه، یادگیری نوآورانه، استدلال پیشرفته، هوش مصنوعی عمومی‌تر، همکاری انسان و هوش مصنوعی. از منظر کاربرد هوش مصنوعی نیز در رتبه ۷۷ قرار گرفتیم که این امر هم بسیار قابل تأمل است که چرا این شکاف وجود دارد و پیشرفت‌های علمی در این حوزه هنوز به عرصه کاربردی در کشور نرسیده است و برای این امر نیازمند است برنامه‌ریزی دقیقی صورت بگیرد. کاربردهای وسیع هوش مصنوعی امروزی در زمینه‌های برنامه ریزی و بهینه سازی، بینایی کامپیوتر، مدل سازی و شبیه سازی، پردازش زبان طبیعی، خودکار سازی فرایندهای رباتیک، پیش بینی آینده مبتنی بر هوش مصنوعی، آموزش، بهداشت و درمان، علوم مختلف، شهر هوشمند و دولت فوق هوشمند و … ایجاد نموده است. در گزارش اخیر منتشر شده توسط آکسفورد در ارتباط با شاخص آمادگی هوش مصنوعی متأسفانه در رتبه ۹۴ قرار گرفتیم که علت اصلی آن عدم پیشرفت در سایر نیازمندی‌های این حوزه می‌باشد. در یک تقسیم بندی کلی سه ضلع اصلی هوش مصنوعی عبارتند از الگوریتم‌های هوش مصنوعی – مهندسی کلان داده و سخت افزار هوش مصنوعی که می‌بایست برای هر سه جز اصلی آن برنامه‌ریزی دقیقی صورت بگیرد به طور خاص نیاز است در ارتباط با تأمین منابع پردازش سریع پیشرفته (NPU یا همان GPU) یک اهتمام جدی با فوریت بالا در کشور در دستور کار قرار بگیرد. از موضوعات بسیار مهم به عنوان نیازمندی‌های هوش مصنوعی حکمرانی داده محور می‌باشد. ضرورت و کارکرد بستر جامعِ اطلاعاتی در عصر حاضر، همچون شبکه عصبی بدن انسان است. شبکه عصبی علاوه بر ایجاد ارتباط و هماهنگی بین ارگان‌های متعدد جسم انسان، علائم حیاتی و تغییرات ناگهانی سلول‌ها را از سرتاسر بدن دریافت و به مغز (پایگاه داده) مخابره کرده و این فرصت را فراهم می‌آورد تا تصمیمات منطقی، برحسب اولویت و ضرورت و به موقع برای بخشِ مد نظر اتخاذ شود. اگر چنانچه چنین شبکه همه جانبه و زنده در بدن انسان تعبیه نمی‌شد، هر قدر که فرد از نظر جسمی توانمند، از نظر ذهنی هوشمند و از نظر مالی ثروتمند هم باشد، به علت عدم شناخت مسئله و عدم احساس درد، با کوچک‌ترین صدمه و لطمه‌ای، در کمترین زمان از پا در خواهد آمد، به همان میزان که نیاز به وجود نور جهت انجام امورات روزمره از اولین نیازها محسوب می‌شود، دسترسی به هنگام به اطلاعات صحیح و کامل به عنوان مبنای تصمیم گیری، یکی از اولویت‌دارترین مسائل برای دولت‌ها، بنگاه‌ها و کلیه افراد جامعه محسوب می‌شود و لذا تمامی افراد یک جامعه در تلاش هستند تا نیاز خود به آمار و اطلاعات را به روش‌های مختلف و به بهترین وجه رفع کنند. تصمیم‌گیری و اصلاح امور بدون در اختیار داشتن اطلاعات کافی، مانند پرتاب تیر در تاریکی است که ممکن است به جای از پای درآوردن دشمن، به منافع خودی آسیب برساند این امر یکی از نیازمندی‌های ابتدایی هوش مصنوعی خواهد بود که در سندی مجزا در ذیل کارگروه فضای مجازی و دولت الکترونیک با عنوان برنامه « فوق هوشمند سازی دولت و جهش به دولت ۴.۰» به طور جامع به آن پرداخته شده است. در سال ۱۴۰۲ با توجه به اهمیت بحث هوش مصنوعی در دولت سایه کارگروهی برای این موضوع با دستور جناب آقای دکتر سعید جلیلی تشکیل گردید. بررسی دقیق گزارش نهایی ۷۵۰ صفحه‌ای کمیسیون امنیت ملی آمریکا (NSCAI) که در دو بخش کلی راهبردهای دفاعی در عصر هوش مصنوعی و راهبردهای برنده شدن در رقابت فناوری به عنوان بررسی تجربیات جهانی در لایه‌های عمیق سیاست گذاری‌های هوش مصنوعی یکی از دستور جلسات قابل ذکر این کارگروه بوده است. از دیگر اقدامات این کارگروه را می‌توان تدوین برنامه‌ی پیشتازی ایران در تحول هوش مصنوعی نام برد که شامل اقدامات راهبردی پیشنهادی در سه بخش کلی زیر ساخت ، راهبری و توسعه هوش مصنوعی است.
ارسال دیدگاه
تیتر خبرها
