به رنگ ابهام ( آینده روابط روسیه و آمریکا با پیروزی ترامپ)

به رنگ ابهام ( آینده روابط روسیه و آمریکا با پیروزی ترامپ)

سهیل فضلی، پژوهشگر مسائل روسیه: با پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا بسیاری انتظار می‌کشند که سیاست‌های آمریکا با تغییراتی روبرو شوند. هرچند به طور کلی انتظار حفظ اصول و راهبردهای کلان سیاست خارجی آمریکا می‌رود، اما وعده‌های انتخاباتی ترامپ این انتظار را ایجاد کرده که تغییراتی در سیاست خارجی و سیاست تجاری ایجاد شود و روابط روسیه یکی از ابعاد آن خواهد بود. اکنون جنگ اوکراین به عنوان داغ‌ترین مسئله موجود بین روسیه و آمریکا، جایی است که هر دو طرف متحمل هزینه‌های بسیاری شده‌اند و شرایط فرسایشی در جنگ حاکم است. هرچند روسیه توانسته زیر فشار تحریم‌ها مقاومت بالایی از خود نشان دهد و در میدان نیز پیش روی‌هایی داشته باشد اما این کشور با هزینه‌های بالای مالی، اقتصادی و انسانی روبرو است. بدین ترتیب سعی دارد از زیر بار یک جنگ فرسایشی خارج شود. از سویی دیگر تجربه نشان داده ترامپ به کمک‌های به اصطلاح انسان دوستانه علاقه‌ای ندارد. به هر حال به نظر می‌رسد آمریکا سود کافی از بحران اوکراین را برده است و وقت آن است سرمایه گذاری بیهوده متوقف شود! شکاف روابط روسیه با اتحادیه اروپا به اوج خود رسیده و در مقابل اروپا در عرصه‌های بسیاری به آمریکا وابسته‌تر شده است. همچنین که زمینه خوبی برای روسیه هراسی در ذهن اروپاییان ایجاد شده. نقطه نگران کننده برای آمریکا تداوم هر چه بیشتر دوری آمریکا و روسیه است که می‌تواند به نزدیکی هر چه بیشتر آن به چین، ایران و کره شمالی تبدیل شود. با این وجود مبهم بودن اظهار نظر ترامپ درمورد پایان ۲۴ ساعته جنگ در اوکراین همه چیز را تار کرده است. تا جایی که پوتین نیز در اظهارات خود نسبت به پیروزی ترامپ ضمن استقبال از پایان جنگ و بهبود روابط دو کشور گفته نمی‌داند چه اتفاقی خواهد افتاد. اما به طور کلی به نظر می‌رسد روس‌ها به خوبی لزوم تنوع روابط را درک کرده‌اند و به این دلیل با گسترش روابط با غرب روابط حسنه با شرق را رها نخواهند کرد. خصوصاً که به قول سخنگوی کرملین وقتی از آمریکا صحبت می‌کنیم در واقع از کشوری صحبت می‌کنیم که مستقیم و غیر مستقیم درگیر جنگ همه جانبه علیه روسیه است. به هر حال احتمالاً پوتین انتظار خواهد داشت که برخلاف بایدن، ترامپ به آسانی گذشته از اوکراین حمایت نکند. این یعنی بسته‌تر شدن دست اوکراین در میدان نبرد. بدین ترتیب روس‌ها از پیروزی ترامپ خوشحال‌اند و به نظر می‌رسد ابهام با ترامپ را به تاریکی مطلق با هریس ترجیح می‌دادند. این یعنی نیم نگاهی به کاهش تنش‌ها خواهند داشت و توأمان برای دست دراز کردن عجله به خرج نخواهند داد. نکته مهم این است که روس‌ها از این موضوع آگاه باشند که پایان جنگ به معنی پایان تحریم نیست و مسائلی همچون حقوق بشر، فعالیت‌های خارجی روسیه در خارج نزدیک، گسترش روابط با ایران و از این قبیل موارد همواره بهانه مناسبی برای تحریم علیه افراد و نهادهای روسی خواهد بود. اما سوال اصلی در روابط روسیه و آمریکا در دوران دوم ترامپ، این است که آیا تمایزی بین موضوع اوکراین و دیگر مسائل روسیه و آمریکا وجود خواهد داشت یا خیر. بدیهی است که جنگ اوکراین تنها محل تنش بین روسیه و آمریکا نیست. از نگاه اندیشکده‌های آمریکایی در اینجا از یک «محور شرارت جدید» با عضویت روسیه، چین، ایران و کره شمالی صحبت می‌کنیم. و روسیه در اینجا بازیگر مهمی تلقی می‌شود که سعی دارد نظم سابق را برهم زده و جهان چند قطبی را ایجاد نماید. بدین ترتیب مبهم‌ترین بخش روابط روسیه و آمریکا در اینجا شکل می‌گیرد. چرا که از یک سو ترامپ خواهان کاهش هزینه‌های نظامی خارجی است و از سویی اولویت اصلی او آمریکاست و جبهه ضد آمریکایی با نقش آفرینی روسیه تهدید مهمی تلقی خواهد شد. در چنین جایی به نظر نمی‌رسد ترامپ به آسانی این خرس جنگی با تجربه را رها کند و همچنان از ابزار تحریم یا تعرفه‌ای برعلیه روسیه استفاده خواهد کرد.
ارسال دیدگاه