
بسته پیشنهادی اروپاییها به ترامپ؛ آخرین تقلا برای حفظ توافق هستهای
«تقسیم وظایف» اروپا و آمریکا در برجام
گروه سیاسی: در شرایطی که کمتر از 10 روز دیگر به موعد تصمیمگیری دونالد ترامپ رییسچمهور آمریکا در خصوص تمدید یا عدم تمدید تعلبق تحریمهای هستهای علیه ایران باقی مانده است، به نظر میرسد «تقسیم کار» اروپا و آمریکا علیه تهران برای اعمال فشار بیشتر گستردهتر و البته متنوعتر شده است.به گزارش «عصرایرانیان»، در طول ماههای گذشته و بعد از تهدیدات فراوان ترامپ، اروپاییها بارها درخصوص مسائل منطقهای و مرتبط با توان دفاعی کشورمان به اظهارنظر پرداختهاند و حتی وزیرخارجه فرانسه در سفر خود به تهران اعلام کرد که درباره برنامه موشکی و منطقهای ایران با مقامات کشورمان به گفتوگو پرداخته تا مشخص شود هیچ تفکیکی بین قاره سبز و ایالات متحده وجود ندارد و هر دوی آنها تنها به دنبال اعمال محدودیت بیشتر علیه کشورمان هستند و البته بدون هیچگونه ابایی مواضع خصمانه خود را هم اعلام میکنند. برهمین اساس باید یادآوری کرد که اروپاییها به دنبال هزینه کردن از جیب ایران و در واقع انداختن توپ به زمین کشورمان هستند، در این بازی جدید اروپا و آمریکا خواستار کشاندن کشورمان پای میز مذاکره بر سر موضوعاتی هستند که با امنیت ملی کشورمان مرتبط است و به همین دلیل اخبار منتشر شده در روزهای گذشته به صراحت نیت واقعی غربیها را نشان میدهد.
آخرین تلاش اروپا برای راضی نگه داشتن ترامپ!
در همین رابطه، رویترز بامداد جمعه(دیروز) به نقل از منابع آگاه جزئیاتی از آخرین تلاشهای کشورهای اروپایی برای قانع کردن «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا جهت ماندن در توافق هستهای برجام منتشر کرده است. 6 منبع آگاه در گفتوگو با خبرگزاری رویترز گفتهاند فرانسه، انگلیس و آلمان به دنبال توافق سیاسی جداگانه با کاخ سفید در خصوص اعمال فشارهای بیشتر علیه ایران هستند. چند نفر از آنها گفتهاند درباره احتمال موفقیتآمیز این طرحها مطمئن نیستند. یک دیپلمات ارشد اروپایی گفت: «یک هفته فرصت داریم گفتوگو با آمریکاییها را ادامه دهیم تا ببینیم میتوانیم در خصوص برجام به توافق برسیم.» وی در خصوص اینکه آیا این طرح برای نگاه داشتن آمریکا در برجام مثمر ثمر خواهد بود گفت: «فکر نمیکنم دلیلی وجود داشته باشد زیاد خوشبین باشیم.» به نوشته رویترز، کشورهای ایران، روسیه و چین که سه عضو غیراروپایی برجام هستند در توافق سیاسی جدید مشارکتی نخواهند داشت. این توافق سیاسی قرار است برنامه کشورهای اروپایی برای مهار برنامه موشکی ایران و نفوذ این کشور در منطقه، نحوه بازرسی بازرسان بینالمللی از سایتهای ایران و چگونگی پرداختن به بندهای زوالپذیر برجام را برای ترامپ تشریح کنند. در حالی که از اختلافات اروپاییها و آمریکاییها کاسته شده، دو طرف هنوز بر سر نحوه تمدید برخی از محدودیتها علیه برنامه هستهای ایران بدون بازمذاکره در خصوص برجام اختلاف دارند. یک دیپلمات ارشد دیگر گفت: «به دنبال پیدا کردن فرمولی صحیح برای برآورده کردن انتظارات آمریکاییها و عدم اقدام علیه توافق هستهای هستیم.» وی اضافه کرد: «شانس رسیدن به توافق را داریم، اما حتی اگر توافق هم حاصل شود، مطمئن نیستم که برای جلوگیری از خروج آمریکا کافی باشد.» یکی دیگر از چالشهای اروپاییها در بستهای که برای طرف آمریکایی تهیه کردهاند اختلافات بر سر تمایلی است که آمریکاییها برای اشاره مستقیم به حق بازرسان بینالمللی جهت دسترسی به سایتهای نظامیدارند. اروپاییها میگویند که این موضوع در متن اصلی برجام مستتر است. یک دیپلمات اروپایی گفت: «دیدگاه آمریکا این است که بندهای مربوط به بازرسیها به اندازه کافی قوی نیستند. ما با این دیدگاه موافق نیستیم.» طرفهای اروپایی از طرف دیگر در حال برنامهریزیهای اقتضائی برای حالت خروج آمریکا از توافق هستهای هستند. نشریه «فایننشالتایمز» هم روز پنجشنبه گذشته گزارش داده بود با جدیتر شدن احتمال خروج قریبالوقوع آمریکا از توافق هستهای با ایران، اتحادیه اروپا در حال آماده شدن برای حمایت از شرکتهای اروپایی سرمایهگذار در ایران در برابر تحریمهای آمریکاست. گفته میشود اتحادیه اروپا «طرحهایی احتیاطی» را آماده کرده تا در صورت خروج آمریکا از برجام، از سرمایهگذاری اروپایی در ایران، که پارسال به بیش از 20 میلیارد یورو رسید، محافظت کند. هرچند اروپا در این مسیر «تنها چند گزینه مناسب» پیش رو دارد. یک مقام فرانسوی به رویترز گفت: «اگر نتوانیم ترامپ را قانع کنیم که از برجام خارج نشود، بهترین راه حلی که داریم این است که آمریکاییها را مجاب کنیم تا شرایط تسهیل ادامه تجارت شرکتهای ما در بخش غیرنفتی را حفظ کنند.»
آمریکا: اروپا به نگرانیهای ما پاسخ داد!
همچنین باید اشاره کرد که خود آمریکاییها هم اعتقاد دارند اروپا برای راضی کردن واشنگتن تلاش سختی را در خال انجام دادن است. در واقع این روزها اهالی قاره سبز بدون در نظر گرفتن منافع تهران تنها به دنبال تامین منافع خود و کاخ سفید هستند. در همین رابطه، هیثر ناوئرت، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در کنفرانس خبری روز پنجشنبه گذشته درباره گفتوگوهای میان دیپلماتهای کشورش با اروپاییها درباره برجام اظهارنظر کرد. «ناوئرت» در پاسخ به سوال یک خبرنگار مبنی بر اینکه آیا این گفتوگوها میان آمریکا و اروپا هنوز ادامه دارند گفت: «وزارت خارجه آمریکا کماکان با تروئیکای اروپا درباره نگرانیهایمان در خصوص برجام گفتوگو میکند. جزئیاتی ندارم که به شما ارائه بدهم، اما میتوانم بگویم که این گفتوگوها خیلی زود به زود اتفاق میافتند.» او در ادامه گفت که طرفهای اروپاییها نگرانیهای طرف آمریکایی در خصوص این توافق را در نظر گرفتهاند. وی همچنین درباره این مذاکرات میان دیپلماتهای آمریکا و اروپا برای اصلاح برجام گفت: «اطلاعاتی درباره مسائلی که مورد بحث قرار گرفتهاند ندارم، اما در کل میتوانم بگویم نگرانیهای ما درباره برجام به طرز قابل توجه مورد رسیدگی قرار گرفتهاند و ما روشهای تقویت برجام را مورد بررسی قرار دادهایم.» یک خبرنگار از سخنگوی وزارت خارجه آمریکا پرسید: «یک سوال تکمیلی درباره اینکه گفتید به نگرانیهای شما به نحو قابل توجه رسیدگی شده؛ منظورتان این است که اروپاییها این حرفها را شنیدهاند یا اینکه تغییراتی [در برجام] اعمال کردهاند تا....» ناوئرت در پاسخ گفت: «[منظور این است که] حرفهای ما را شنیدهاند... ما به آن نگرانیها پرداختهایم.»
نماینده جمهوریخواه: ترامپ در برجام میماند
اما نکته دیگر در خصوص برجام این است که ترامپ و متحدانش تنها به دنبال اعمال فشار بیشتر بر کشورمان و حفظ پوسته برجام هستند. برهمین اساس مارک میدوز نماینده کنگره آمریکا و نزدیک به «دونالد ترامپ» رئیسجمهور این کشور، گفت احتمالا ترامپ در توافق هستهای باقی میماند زیرا نمیخواهد این مسئله به مانعی در مذاکرات با کرهشمالی و چین تبدیل شود. میدوز، که معمولا گفتوگوهای زیادی با ترامپ دارد، به وبگاه «دیلی بیست» گفت که رئیسجمهور آمریکا به احتمال زیاد در موعد تمدید تعلیق تحریمهای ایران ذیل برجام، حداقل تا مدت کوتاهی از توافق هستهای با ایران خارج نخواهد شد. وی توضیح داد: «ضرورتا نمیخواهم نتیجهای پیش از موعد بگیرم که این ماه (از برجام) خارج میشویم. با توجه به صحبتهایی که با همکارانم در کنگره داشتم، دموکراتها و جمهوریخواهان، تاکید میکنم اینکه بگوییم در چند هفته پیشرو خارج میشویم، اشتباه است». این نماینده نزدیک به ترامپ افزود: «معتقدم (برجام) برای مدت کوتاهی تمدید خواهد شد زیرا میخواهیم بر سر یک توافق جدید دوباره مذاکره کنیم، حتی با اینکه طرفهای توافق کنونی گفتهاند مذاکره مجددی در کار نیست». میدوز با بیان اینکه ترامپ بیش از حد روی دیدار با «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی و جنگ تجاری با چین متمرکز شده، تاکید کرد او نمیخواهد خروج از برجام، مانع مسیر مذاکراتش با این دو کشور شود.
ظریف: مذاکره مجدد نمیکنیم
اما در این بین پنجشنبه گذشته محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان که در ایام مذاکرات هستهای با خوشبینی عجیبی درباره توافق هستهای صحبت میکرد به انتقاد از غربیها پرداخت؛ هرچند به نظر میرسد اظهارات ظریف در فضای واقعی کارکرد مطلوبی ندارد اما باید یادآوری کرد که عریان شدن چهره واقعی آمریکا شاید تنها دستاورد این توافق بوده است؛ دستاوردی که هزینه سنگینی برای کشورمان ایجاد کرده است. ظریف در پیام ویدیویی خود گفت: برای توافق هستهای تنها یک راه وجود دارد و آن پایبندی کامل آمریکا به تعهداتش است نه امتیازدهی. وزیر امور خارجه بیان کرد که برجام، یک معاهده نبود که به امضا یا تایید شدن از هر طرفی، نیاز داشته باشد، بلکه بعد از تایید شدن در شورای امنیت سازمان ملل، برای همه الزامآور شد. وی با بیان اینکه آژانس بینالمللی انرژی اتمیدر 11 دفعه، تاکید کرد که ایران به تمام تعهداتش عمل کرده، افزود: «اما آمریکا به طور مداوم توافق را نقض کرد. مخصوصا با مانعتراشی در برابر کسانی که میخواستند با ایران تجارت کنند». وزیر خارجه کشورمان با اشاره به اینکه برخی دولتهای اروپایی اخیرا برای راضی نگهداشتن «دوناد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا، امتیازهای بیشتری را از طرف ایران به او وعده دادهاند، تاکید کرد: «این امتیازدهیها، یک توافق جدید است که شامل مسائلی است که همه ما تصمیم گرفتیم از مذاکرات ما مستثنی شود، که شامل ظرفیتهای دفاعی ایران و نفوذ منطقهای آن بود». ظریف با بیان اینکه در هر دو موضوع، ایران باید شاکی و ناراضی باشد نه غرب، افزود: «ما قرنهاست که به کسی حمله نکردهایم اما مورد تهاجم قرار گرفتهایم. اخیرترین آن توسط صدام حسین بود که از سوی آمریکا و متحدان منطقهای حمایت میشد. غرب فعالانه مانع آن شد که ما حتی ابزارهای ابتدایی دفاعی خریداری کنیم». وی خطاب به اروپاییها و آمریکا تاکید کرد: «بگذارید یک بار برای همیشه این مسئله را برای شما روشن کنم. ما نه امنیت خود را به خارج واگذار میکنیم و نه بر سر توافقی که با حسننیت اجرا کردهایم، مذاکره مجدد کرده یا چیزی بر آن میافزاییم.» وزیر خارجه کشورمان با اشاره به نزدیک شدن موعد تصمیم آمریکا برای تمدید تعلیق تحریمهای ایران و عمل به تعهداتش ذیل برجام، گفت: «ایران در برابر تلاشهای بیثمر قلدرمآبانه با قدرت میایستد. اما اگر آمریکا به نقض توافق ادامه دهد یا از آن خارج شود، ما نیز از حق خود برای واکنش نشان دادن استفاده میکنیم». وزیر خارجه ایران در پایان به آمریکا هشدار داد یا به تعهداتش ذیل برجام پایبند باشد یا اینکه تمام مسئولیت عواقب عمل نکردن به تعهدات، فقط و فقط بر عهده واشنگتن است.