حکمت دولت سایه

مبنای دولت سایه قرآنی است: کارویژۀ مشترک مردم مانند دولت، در قیام به قسط. در شب میلاد امام حسن عسکری (ع) سعید جلیلی از حکمت دولت سایه گفت. دولت سایه‌ای که با نسخۀ بی‌تقوای انگلیسی فرق میکند: تشکیلات نیست، همه را به‌قدر وسعشان به نقش‌آفرینی دعوت میکند، عدالت را بدون تقوا بازی سیاسی می‌داند و مردم را به پشتوانۀ محکم تحقق جهش تبدیل میکند. دولت سایه‌ای که بهتر است از آن با تعبیر قرآنی «شاهد» یاد کرد.
دولت سایه از یک اندیشۀ منسجم دینی می‌آید. جلیلی به پژوهش ویژۀ شهید محمدباقر صدر اشاره کرد. شهید صدر در کتاب «خلافت انسان و گواهی پیامبران» به کارویژه‌ای اشاره می‌کند که همتای خلافت انسان، بر دوش پیامبران نهاده شد تا در کشمکش فطرت و طبیعت، بر مردم گواه باشند. قرآن می‌گوید همان نقشی که خدا به پیامبران دستور داده تا با قسط حکومت کنند، از مردم هم خواسته تا برای قسط قیام کنند. همچنان که در آیه‌ای دیگر، از مردم میخواهد برای عدالت گواه باشند. از همین روست که می‌گوییم هر یک از انسان‌ها سایه‌به‌سایۀ دولت وظیفه دارند همه‌باهم نقشی ایفا کنند.
جلیلی گفت استهبان یک نمونه است. شهری که در جنگ به جبهه رفت، در فرهنگ جلوۀ ویژه‌ای دارد و در اقتصاد هم صادرات چشمگیری دارد. این نمونه‌ای از آن است که چطور مردم نقش‌آفرین، سایه‌به‌سایه می‌توانند همپای دولت نقش بیافرینند؛ چه در دفاع، چه در فرهنگ چه در اقتصاد. ایران پر از استهبان است؛ شهرهای پرشمار و ده‌ها هزار روستا هریک با همین احساس وظیفه اگر سلول جهش بشوند، اگر از فرصتها به خوبی و به موقع استفاده کنیم، نه تنها بر چالشها فائق می‌آییم، بلکه جهش ایران هم دیگر دور نیست.
آنچه جلیلی در #این_ده_سال دنبال کرد همین بود. چه آن روز که به موقع نقدهای برجام را گفت تا از ضرر محض هشدار دهد، چه آنکه امروز در همین یک سال در اختیار دولت قرار داده است تا از فرصتها استفاده کند. فرقی هم نمی‌کند، دولتِ رقیب است یا رفیق. در هر دو حالت، هم باید از کار خوب پشتیبانی کرد، هم غفلت را هشدار داد، هم خطاها را گوشزد کرد. به موقع و با تقوا. یعنی نه ساکت ماند تا دولت رقیب در خطا بماند، نه آنکه حتی هنگام خطاکاری، در انتقاد از مرز تقوا گذشت.
دکتر حمید بازارگان نیز مهمان این جلسه بود و در انتها از قیام به قسط در صنعت نفت گفت. بازارگان از فرصت‌های بزرگ برای ارتقای تولید نفت ایران گفت. از این که مانند هسته‌ای، در نفت نیز باید و می‌تواند یک اتفاق ویژه بیفتد، (البته پیش از آن که با مذاکره به باد رود!). بازارگان خطاب به دانشجویان دانشگاه نفت که آنان نیز در این جلسه حضور داشتند از عرصه‌های نقش‌آفرینی سایه‌به‌سایه گفت.
همچنین حمید بازرگان در این جلسه عنوان کرد: «در حالی که آمریکا نفت شیل را با هزینه‌ای حدود ۵۶ دلار تولید می‌کند، ما با کمتر از ۱۰ دلار می‌توانیم نفت تولید کنیم. این یک مزیت فوق‌العاده است، اما به‌دلیل سوءمدیریت و ساختارهای سیاسی عمداً ظرفیت تولید ما عقب نگه داشته شده است.»

بازرگان تأکید کرد همان‌طور که در حوزه انرژی هسته‌ای و ورزش کشتی جهش‌های بزرگی رخ داد، صنعت نفت نیز نیازمند مدیرانی جوان و متخصص است تا بتواند از ظرفیت واقعی خود بهره‌برداری کند: «با روش‌های کلاسیک دست‌کم ۲ میلیون بشکه ظرفیت افزایش تولید داریم و اگر شرکت‌های بزرگ بین‌المللی وارد شوند، این عدد می‌تواند بالای ۷ میلیون بشکه باشد.»

او نسبت به روند واگذاری میادین نفتی و قراردادهای بلندمدت هشدار داد و گفت: «وقتی تعهد ۲۰ ساله برای منابع ملی ایجاد می‌شود، مجلس نباید سکوت کند. ما نیازمند قراردادهایی هستیم که منافع کشور و نسل‌های آینده را تضمین کند.»

طراحان خلاقی و فرهنگ پیشرو در زبان فارسی ایجاد کرد. در این صورت می توان امید داشت که تمام و دشواری موجود در ارائه راهکارها و شرایط سخت تایپ به پایان رسد.
مقالات مرتبط

ایران‌هراسی بازیچه‌ای که تمامی نداشت

نقشه شکست‌خورده ایران‌هراسی؛ از پیمان تا پیمان‌شکنی یکی از وعده‌های رنگین پشت…

11 مهر 1404

بازی با واژه‌ها یا فریب افکار عمومی؟

تعلیق یا الغا؛ معمای یک کلمه و عبرتی برای امروز آقای محمدجواد…

11 مهر 1404

هسته ای در خدمت زندگی

وقتی اسم «هسته‌ای» شنیده می‌شود، خیلی‌ها سریع یاد بمب اتم می‌افتند. اما…

دیدگاهتان را بنویسید