داستانی مستند از زندگی مرضیه خلیفه مادر شهیدان گنجی:
«روی ماه دی»، تصویر زندگی مادری ایرانی، دردمند فراق ولی مقاوم است. این مادر شجاع از کودکی مسئولیتهای خانواده خود را بهعنوان فرزند ارشد برعهده داشته و از خواهران قدونیمقد کوچکش مراقبت میکند، بعدتر یتیمهای خودش و بعد یتیمهای پسرش. این زن سه نسل یتیمداری میکند. داغ میبیند: داغ پدر، داغ همسر جوان، داغ دو پسر جوان و در آخر هم داغ نوه. او زنی است که صبر دارد، تدبیر دارد، شجاع است، هنرمند است و بهشدت به بچههایش حساس
«روی ماه دی» یعنی روی زیبای مادر؛ در فرهنگ جنوب و بوشهر، «دی» به معنای مادر است یعنی زنی که مثل خداوند قدرت آفرینش دارد. در واقع، دی چیزی فراتر از واژه مادر است. دی همان کوهی ستبر و مستحکم مثل گیسکان است و گشادهدل به پهنای خلیجفارس. همان که سلمان هراتی میگوید: «اینجا مادران از کویر میآیند، اما دریا میزایند».
این کتاب توسط خانم سیده مریم گلچمن، از زندگی مادر شهیدان گنجی در ۱۴ فصل به همراه پیشگفتار، مقدمه و بخش تصاویر تألیف شده است. عناوین برخی از فصلهای آن عبارتاند از: «رودِ بیبُوا»، «نور و نفس»، «مثل اسمش» و «چلچله باد شمال».
انتشارات سوره این کتاب را منتشر کرده است.
بخشی از کتاب روی ماه دی:
کاسۀ رویین را پر از آب کردم و قرآن آوردم. از زیر قرآن ردش کردم. بغض داشت خفهام میکرد. طاقت نیاوردم. هوس کردم در آغوشش غرق شوم. او را بغل گرفتم؛ این بار محکمتر از همیشه. صورتش را بوسیدم. همیشه دستم را میبوسید؛ اما این بار صورتم را بوسید. خداحافظی کرد و رفت. پشت سرش آب پاشیدم. با صدای پاشیدهشدن آب روی زمین رویش را برگرداند، نگاهم کرد و لبخند زد. به لنگۀ در تکیه دادم. دلم مثل جنگلی که از درون گر گرفته باشد سوخت. مهر سکوت خورده بود روی زبانم. به دلم نهیب زدم: «اینهمه جوون رعنا آرزوبهدل رفتن پی حرف امامشون، مُنم مثل بقیۀ مادرای دلواپس.»
خواندن این کتاب را به همه اهالی فرهنگ و مادران دغدغه مند الگوی زن مسلمان ایرانی، توصیه میکنیم.

