عملکرد ضعیف، ارائه ضعیف‌تر   

نطق ضعیف پزشکیان و وزرا در توجیه عملکرد دولت در برنامه هفتم در سال نخست:

سه‌شنبه مسعود پزشکیان در مجلس حاضر شد تا توضیحاتی پیرامون عملکرد دولت در سال اول اجرای برنامه هفتم ارائه دهد؛ موضوعی که روز قبل‌تر از آن در مجلس بحث شد و بهارستان‌نشینان نمره مردودیِ 37 از 100 را به عملکرد دولت اختصاص دادند. اما پزشکیان که در مناظرات اعلام کرده بود تنها برنامه‌اش، برنامه هفتم پیشرفت است، هرچه بیش‌تر در توجیه ناکارآمدی کابینه در اجرای آن نطق کرد، بر حیرانی مستمعین افزوده شد. نطقی که آکنده بود از اظهار ناتوانی و جملاتی که بیش‌تر مناسب یک شهروند عادی است، نه شخصی که بیش از پانزده ماه است سکان هدایت قوه مجریه را در کشور پر ظرفیت ایران بر عهده گرفته.

«وقتی پولی وجود ندارد، توقعی ایجاد نکنیم» این شاید اصلی‌ترین گزاره‌ای بود که پزشکیان در توجیه مغفول ماندن برنامه هفتم در سال اول اجرای آن و سال اول دولتش به کار برد؛ جمله‌ای که نشان می‌دهد کارویژه دولت با گذشت پانزده ماه از عمرش هنوز به درستی فهم نشده؛ هنر رئیس‌جمهور باید این باشد که ماشین دولت را در سنگلاخ حرکت دهد تا پیشرفت کشور محقق شود. برنامه برای آن نوشته می‌شود که درآمد ایجاد کند؛ و این مستلزم دولتی است که تمام اجزای آن با هم هماهنگ عمل کنند و هم علت مشکلات را درست تشخیص دهند و هم برنامه مشخصی برای رفع آن‌ها از روز اول تا پایان ماموریت خود داشته باشند.

اما اگر یک روز سخنگوی دولت بگوید تورم ناشی از تحریم‌های خارجی است ولی روز دیگر رئیس دولت علت تورم را داخلی و ناشی از چاپ پول بداند؛ و یا این که سخنگوی دولت اعلام کند سبد کالا به مردم داده خواهد شد اما این ادعا توسط وزیر رفاه تکذیب شود و چهره پزشکیان در مجلس حین نقد به این تناقض توسط قالیباف از بی‌خبری کامل حکایت کند، واضحا نمی‌شود انتظاری فراتر از یک مدیریت روزمره با نگاه حداقلی از دولت داشت. این موضوع آن جا قابل لمس‌تر می‌شود که نگاهی به گزارش چندی پیش مرکز پژوهش‌ها درباره علل مغفول ماندن احکام فصل رشد 8درصدی در برنامه هفتم بیندازیم که نیمی از آن را نه به خاطر تحریم و نبود منابع مالی، بلکه ناشی از ضعف مدیریتی و کمبود اراده اجرایی عنوان کرده بود.

نامزد ریاست جمهوری باید بداند که چه مسئولیت سنگینی برعهده خواهد گرفت و آزمون و خطا در آن جایی ندارد؛ زمانی که گفته می‌شد برنامه یک‌شبه نوشته نمی‌شود و رئیس‌جمهور باید بر مسائل کشور اشراف داشته باشد، همین رفع‌تکلیف‌ها و اظهار ناتوانی‌های امروز دیده می‌شد؛ کشور پرظرفیت ایران نیاز به آن دارد که کارشناسی عهده‌دار مدیریت کلان آن شود که برای صنعت، معدن، نفت، موقعیت جغرافیایی ممتاز، جاذبه‌های طبیعی و تاریخی، دریا، صنایع دستی و روستا که هر کدام به تنهایی می‌تواند یک کشور را متحول کند، برنامه‌ای مبتنی بر واقعیت در دست داشته باشد؛ که نه یک‌شبه بلکه در طول سالیان و طی سفرهای متعدد و به صورت میدانی تنظیم شده باشد.

رئیس‌جمهور در ادامه گفت: «مجلس طوری برنامه تنظیم کند که من بتوانم اجرا کنم»! در حالی که خود ایشان به عنوان نماینده مجلس، دخیل در تنظیم برنامه هفتم بود تا حدی که عهده‌دار کمیته مربوط به سلامت شد، و چندی بعد وعده عمل به آن را در مناظرات داد؛ این یعنی یا آن روزها برنامه را درست تنظیم نکرده و نخوانده بود، یا امروز ناکارآمدی زیرمجموعه‌های خود را در قوه مجریه توجیه می‌کند. البته در ادامه همین موضوع را تصریح کرد که: «عامل گرانی ما هستیم؛ نظرسنجی استان‌ها نشان می‌دهد که مردم از دولت ناراضی هستند»!

اما نا امیدکننده‌تر آن جا بود که پزشکیان جدای از حرف‌درمانی برنامه مشخصی برای اصلاح وضعیت سخت معیشتی و تورمی که به روند تند صعودی بازگشته ارائه نداد و در جایگاه اپوزوسیون و مخالف ایستاد و با طعنه به منتقدین گفت: «هر کسی از هر حزبی می‌تواند مشکل را حل کند دستش را می‌بوسیم». در حالی که دست کم 16 میلیون رای‌دهنده به شخص ایشان و برنامه‌ها و کارشناسان ادعایی او رای دادند که وضعیت معیشتی بهتری برایشان رقم بخورد. اما در ادامه و در طعنه به همان منتقدین و رقبا گفت: «مشکل اصلی خود ما هستیم؛ اما این‌طور نیست که دیگران خیلی خوب هستند»!

بن‌بست‌نمایی‌هایی که بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های معاند نیز پیدا کرد؛ اما مشخصا زمانی که برای اجرای برنامه هفتم که در صورت تحقق اهداف آن، مشکلات کشور حل و فصل خواهد شد، از ابزارهایی ناکارآمد استفاده شود، خروجی بعد از 15 ماه این می‌شود که دولت اعلام کند «نمی‌تواند». زمانی که همتی و ظریف که در دهه نود هم نتایج عملکردشان رشد نزدیک به صفر و نابودی برنامه ششم بود دوباره به کار گرفته می‌شوند، برنامه هفتم هم به سرنوشت مشابه دچار می‌شود؛ زیرا ماموریت‌های پرشمار داخلی و ده‌ها کار وزارت خارجه، همگی به پای مذاکره بی‌انتها با غرب می‌سوزند.

وقتی برای وزارتخانه‌های مختلف ماموریت دقیق تدوین نمی‌شود، خروجی همین می‌شود که حتی تامین غذای مرغ و گوسفند هم با بحران جدی روبه‌رو شده است. اگر نگاه دولت و تمرکز آن بر جلوگیری از نشتی‌ها و مبارزه جدی با فساد و قاچاق و عدم شفافیت باشد، تحریم داخلی رفع و تحریم خارجی خنثی شده و کشور پیشرفت خواهد کرد؛ و الا انتظارِ صرف برای مذاکره و مغفول ماندن از ده‌ها ماموریت وزارتخارجه در جذب سرمایه خارجی، تثبیت کریدورهای ترانزیتی و رفع موانع تجارت خارجی نهایتا آورده‌ای جز همین رشدهای منفی اقتصادی و نابودی برنامه پیشرفت و توسعه کشور نخواهد داشت.

مقالات مرتبط

پیام همدردی

پیگیری مجدانۀ نهادهای مرتبط و پیام شخصیت‌های کشوری و استانی در خصوص…

دولت چه‌طور از برنامه هفتم پیشرفت فاصله گرفت؟

از افت شاخص‌های کلان تا قفل‌شدن اصلاحات در صندوق‌های بازنشستگی: دولت چهاردهم…

جلیلی: اقدام مجلس در نظارت زودهنگام را «رویکردی تازه و ارزشمند» است

تقدیر جلیلی از اقدام مجلس در بررسی اجرای برنامه هفتم: در روزهای…

21 آبان 1404

دیدگاهتان را بنویسید