فلسطین محور دیپلماسی جهانی

غزه در این روزها در بحرانی‌ترین وضعیت انسانی و زیرساختی تاریخ خود قرار گرفته است. محاصره همه‌جانبه رژیم صهیونیستی باعث شده ورود غذا، دارو، آب آشامیدنی و سوخت به حداقل برسد و بسیاری از شهرها و محله‌های این باریکه تقریباً با خاک یکسان شوند. بیمارستان‌ها از کار افتاده‌اند، صدها هزار نفر آواره شده‌اند و قحطی و بیماری در حال گسترش است. تازه‌ترین آمار وزارت بهداشت غزه از مرگ بیش از ۶۰ هزار نفر در جریان حملات و محاصره حکایت دارد و تخمین زده می‌شود ده‌ها هزار نفر دیگر همچنان زیر آوار مانده باشند. در همین ارتباط، فرانچسکا آلبانیزه، گزارشگر ویژه سازمان ملل هشدار داده است که برخی از پژوهشگران و دانشمندان شمار واقعی قربانیان را تا ۶۸۰ هزار نفر برآورد می‌کنند؛ برآوردی تکان‌دهنده که در صورت تأیید، نشان خواهد داد حدود ۳۸۰ هزار نفر از قربانیان کودکانی زیر پنج سال هستند. این آمار ابعاد فاجعه انسانی در غزه را بیش از پیش آشکار می‌سازد.
با وجود این شرایط، علی‌رغم تشدید جنایات رژیم صهیونیستی و حمایت آمریکا، بزرگ‌ترین شکستی که تل‌آویو پس از عملیات «طوفان الاقصی» متحمل شده، تبدیل شدن مسئله فلسطین به موضوع اصلی تجمعات و اجلاس‌های بین‌المللی در سراسر دنیاست. موج حمایت از آرمان فلسطین در حالی بالا گرفته که بسیاری از دولت‌ها و رسانه‌های غربی تلاش کرده‌اند اجتماعات مردمی را سرکوب یا کوچک جلوه دهند.
پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، بیش از ۷۰ کشور شاهد تجمعات حمایتی از فلسطین بوده‌اند. این اعتراضات شامل تظاهرات خیابانی، تحصن‌ها و راهپیمایی‌های دانشجویی بوده است. در کنار این حرکت‌ها، چندین کاروان شامل کشتی‌های باری حامل غذا و دارو نیز به سمت غزه حرکت کردند که ارتش رژیم صهیونیستی برخی از آن‌ها را توقیف و سرنشینانشان را بازداشت کرد. در همین راستا، یک کاروان به نام «ناوگان جهانی صمود» شامل بیش از ۵۰ کشتی و قایق از کشورهای مختلف، با هدف رساندن کمک‌های بشردوستانه به مردم غزه به حرکت درآمده است.
در اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز مسئله فلسطین جایگاه برجسته‌ای داشت و بسیاری از رهبران و نمایندگان کشورها بخش قابل توجهی از سخنرانی‌های خود را به آن اختصاص دادند. این توجه، نشان‌دهنده افزایش حساسیت جامعه بین‌المللی نسبت به وضعیت غزه است.
چندین کشور اروپایی و غربی رسماً فلسطین را به عنوان کشوری مستقل به رسمیت شناختند یا بار دیگر بر ضرورت اجرای راهکار دو‌دولتی تأکید کردند. از جمله این کشورها می‌توان به فرانسه، بلژیک، لوکزامبورگ، مالت، موناکو، آندورا، پرتغال، بریتانیا، کانادا و استرالیا اشاره کرد. این به‌رسمیت‌شناسی‌ها تغییراتی در فضای دیپلماسی جهانی ایجاد کرده و علی‌رغم حمایت‌های همه‌جانبه آمریکا در عرصه نظامی و دیپلماتیک، میزان انزوا و فشار بر سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه واشنگتن را بیشتر کرده است.
تحلیلگران هشدار می‌دهند که برخی دولت‌ها ممکن است با تأکید بر راهکار دو‌دولتی و به‌رسمیت‌شناسی فلسطین درصدد کاهش فشار جهانی بر اسرائیل باشند تا حملات خود را ادامه دهد. با این حال، حتی با فرض چنین رویکردی، شواهد نشان می‌دهد که امروز مسئله فلسطین به یک اولویت جهانی و محور توجه در عرصه بین‌المللی تبدیل شده است و دیگر نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
تحولات اخیر و فشار افکار عمومی در سطح جهان، همراه با مقاومت مردم فلسطین، نشان می‌دهد که سیاست‌های چند دهه‌ای اسرائیل برای کاهش اهمیت مسئله فلسطین و حاشیه‌راندن آن نتیجه معکوس داده است. اکنون فلسطین نه تنها به یک اولویت واقعی در عرصه بین‌المللی تبدیل شده، بلکه اسرائیل با شکست پروژه عادی‌سازی روابط، به ویژه طرح ابراهیم، در میان کشورهای خاورمیانه منزوی شده است.