ناکامی سریالی محور شرارت

دور دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ مانند دور اول با رونمایی از چهره عریان آمریکا نسبت به جامعه بین‌الملل همراه شده است. قرار گرفتن جهان در حالت گذار در زمینه‌های ژئوپلیتیک و اقتصادی نیز مزید بر علت شده است تا ماجراجویی وی به اوج خود برسد. ادامه‌دار بودن جنگ روسیه و اوکراین و هجوم وحشیانه رژیم صهیونیستی به نوار غزه که از قبل از به قدرت رسیدن ترامپ رخ داده بودند باعث شدند تا او نقاب صلح طلبی را حداقل در میتینگ‌های خود به صورت بزند اما در عمل اتفاقات دیگری به وقوع پیوست.
دونالد ترامپ که از همان روزهای آغازین بازگشت به کاخ سفید به جای تداوم همکاری، مسیر تنش را با کانادا انتخاب کرده بود، در طول این مدت فشارهای تجاری بر این کشور را افزایش داده است. این رئیس‌جمهور بارها اعلام کرده که کانادا باید به عنوان پنجاه و یکمین ایالت به آمریکا بپیوندد. از این رو نخست‌وزیر کانادا مارک کارنی از روز گذشته نخستین سفر رسمی خود به آسیا را آغاز می‌کند. قرار است کارنی در این سفر یک‌هفته‌ای با شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، نیز دیدار کند تا درباره کاهش تنش‌های تجاری میان دو کشور و همچنین گسترش بازارهای صادراتی جدید با یکدیگر گفت‌وگو کنند. تلاش‌های کانادا برای افزایش همکاری‌های تجاری با چین در شرایطی انجام می‌شود که متحد دیرینه این کشور یعنی آمریکا از توقف تمامی مذاکرات تجاری با اتاوا – آن هم تنها به دلیل پخش یک تبلیغ تلویزیونی – خبر داده است.
یا در مورد دیگری سطح تنش ایالات متحده با ونزوئلا به اوج خود رسیده است. رئیس جمهور آمریکا بامداد پنجشنبه ضمن اشاره به برنامه‌ریزی برای حمله به خاک ونزوئلا به بهانه مبارزه با مواد مخدر، گفت که به سیا اجازه فعالیت در این کشور را داده است. «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا بامداد پنجشنبه، یک آبان احتمال حمله به خاک ونزوئلا را تایید کرده است. در ساعات انتهایی روز جمعه نیز گزارشاتی مبنی بر تحرکات جدی بالگردها و جنگنده‌های آمریکایی وجود دارد.
حل و فصل ماجرای روسیه و اوکراین که ادعای بزرگ وی بود اکنون جزو ناکامی‌های وی به شمار می‌رود. در جریان کارزار انتخاباتی سال گذشته، ترامپ با افتخار اعلام کرده بود که تنها «۲۴ ساعت» زمان نیاز دارد تا جنگ میان روسیه و اوکراین را پایان دهد. اکنون، بیش از یک سال بعد و ده ماه پس از آغاز دومین دورهٔ ریاست‌جمهوری‌اش او به‌طور فزاینده‌ای از نبودِ پیشرفت در این زمینه احساس ناامیدی و سرخوردگی می‌کند. پوتین خواستار خلع سلاح کامل اوکراین و حفظ تمامی مناطقی است که روسیه در طول جنگ تصرف کرده؛ شرطی که برای پذیرش آتش‌بس مطرح کرده است. در مقابل، اوکراین قاطعانه با واگذاری هر بخش از سرزمین خود مخالفت می‌ورزد. تاکنون، ترامپ نتوانسته میان این دو موضع کاملاً متضاد هیچ نقطهٔ توافقی بیابد. استیصال ایالات متحده در موضوع اوکراین به آن‌جا رسیده است که از ترس واکنش روسیه حتی نمی‌تواند تسلیحات درخواستی اوکراین را در اختیار وی قرار دهد.
وضعیت غرب آسیا که در جبهه‌های ایران، یمن، فلسطین و لبنان که بر علیه رژیم صهیونیستی دنبال می‌شد نیز یکی دیگر از پرونده‌های ناموفوق دونالد ترامپ به شمار می‌رود. حملات ناموفق به یمن یا ادعای پوچ نابودی تاسیسات هسته‌ای ایران که با پاسخ قاطع رهبر انقلاب همراه شد یا عدم ناتوانی در نابود کردن حماس از یک سو و از سوی دیگر ناتوانی در کنترل ماشین جنگ رژیم صهیونیستی که به حمله به قطر منجر شد، همه و همه باعث فروریختن تصویر دروغینی شد که ترامپ می‌خواست برای خود بسازد.
در سال‌های اخیر، هند تلاش کرد از افزایش قدرت چین بهره ببرد و خود را به‌عنوان یک متحد منطقه‌ای واشنگتن معرفی کند تا امتیازات اقتصادی و نظامی کسب کند. اما بازگشت دونالد ترامپ به قدرت، این مسیر را دچار اختلال کرد.
ترامپ در نخستین ماه‌های بازگشتش به کاخ سفید، تعرفه‌های سنگینی بر واردات وضع کرد و بیشترین تعرفه را علیه هند، به میزان ۵۰ درصد اعمال نمود. این اقدام تنبیهی، به دلیل روابط اقتصادی هند با روسیه و واردات نفت روسی انجام شد. برخلاف دولت بایدن که در سال ۲۰۲۲ معافیت‌هایی برای هند جهت خرید سلاح روسی در چارچوب قانون کاتسا (CAATSA) قائل شد، دولت ترامپ علاقه‌ای به چنین استثناهایی ندارد. در چنین فضایی، دهلی نو در حال بازتعریف سیاست‌های خود است. رسانه‌های هند علیه ترامپ موضع‌گیری کرده‌اند و درخواست‌هایی برای اتخاذ سیاستی مستقل‌تر از آمریکا به گوش می‌رسد.
ترامپ وعده داده بود با جنگ تعرفه‌ای که به راه خواهد انداخت عظمت را به اقتصاد آمریکا بازگرداند، کسری تجاری با سایر کشور‌ها و به‌ویژه چین را جبران کند و جلوی سوءاستفاده از آمریکا را بگیرد. اما داده‌های اقتصادی و اظهارات کارشناسان نشان می‌دهد که این سیاست تاکنون کارساز نبوده است. تعرفه‌ها هزینه مواد اولیه و قطعات وارداتی را افزایش داده و تولیدکنندگان آمریکایی را با فشار اقتصادی بیشتر روبه‌رو کرده است. جنگ تعرفه‌ای همچنین تورم را در آمریکا افزایش و بازار را از کالاهای چینی پر کرد و بر تنش‌های جهانی دامن زد، با این وجود ترامپ همچنان به تداوم این جنگ تعرفه‌ای اصرار دارد. وی هشدار داده که «اگر تا اول نوامبر(10 آبان) به توافق نرسیم، چین با تعرفه‌های ۱۵۰درصدی مواجه خواهد شد و من معتقدم که آنها نمی‌توانند این را تحمل کنند.»
اما با وجود ادامه جنگ تجاری آمریکا و چین رسانه آمریکایی بلومبرگ در گزارشی نوشته است: صادرات روزانه یک میلیارد دلاری چین به آمریکا نشان‌دهنده قدرت و مقاومت اقتصادی این کشور است. با وجود تعرفه‌های ۵۵درصدی که دولت ترامپ بر کالاهای چینی وضع کرده، پکن توانسته است به طور قابل‌توجهی به حفظ و افزایش صادرات خود ادامه دهد. بلومبرگ نوشته است: چین روزانه حدود یک میلیارد دلار کالا را از طریق اقیانوس آرام به آمریکا صادر می‌کند. با وجود کاهش دو رقمی ارزش کل تجارت در شش ماه گذشته، این مقدار در ماه سپتامبر(شهریور) نسبت به ماه اوت(مرداد) افزایش یافته و صادرات برخی کالاها نیز نسبت به سال ۲۰۲۴ بیشتر شده است. این امر نشان می‌دهد که پکن در جنگ تجاری با واشنگتن به چالش کشیده است. نتیجه این است که به نظر می‌رسد توانایی تعرفه‌های آمریکا در کنترل واردات شرکت‌های آمریکایی محدود است و به دلیل تسلط چین بر عناصر خاکی کمیاب و الکترونیک، حذف محصولات این کشور از اقتصاد آمریکا در کوتاه‌مدت دشوار به نظر می‌رسد.