قانون ایمنی آنلاین انگلستان با تأکید بر نظارت بر نوجوانان و لزوم قانونگذاری مشابه در ایران
قانون «ایمنی آنلاین» انگلستان، اجرایی از آبان ۱۴۰۲، با هدف حفاظت از کودکان و نوجوانان در برابر محتوای مضر در شبکههای اجتماعی، نظارت دقیق بر کاربران زیر ۱۸ سال را الزامی کرده است. این قانون پلتفرمها را موظف به استفاده از ابزارهایی مانند اسکن چهره یا تأیید مدارک برای شناسایی سن کاربران کرده و بر ایمنی نوجوانان در فضای مجازی تمرکز دارد. در ایران، نیاز به قانونگذاری مشابه برای محافظت از نوجوانان در فضای مجازی به دلیل افزایش استفاده از شبکههای اجتماعی و خطرات مرتبط با آن بیش از پیش احساس میشود.
قانون ایمنی آنلاین و نظارت بر نوجوانان
این قانون شرکتهای دیجیتال را ملزم به اجرای «وظیفه مراقبت قانونی» برای شناسایی و کنترل محتوای مضر برای نوجوانان میکند. هدف اصلی، جلوگیری از دسترسی کودکان به محتواهایی مانند پورنوگرافی، خودکشی، خودآزاری و اختلالات خوردن است. پلتفرمها باید «خطر ویژه کودکان» را ارزیابی و محتوای نامناسب را مسدود کنند، حتی برای کاربران بریتانیایی سرویسهای خارجی.
اقدامات نظارتی برای نوجوانان
ارزیابی خطر: پلتفرمها باید محتواهای غیرقانونی (مانند سوءاستفاده جنسی، تروریسم یا کلاهبرداری) و مضر برای نوجوانان (مانند مطالب خودآزاری) را شناسایی و حذف یا محدود کنند.
ابزارهای نظارتی**: ارائه ابزارهای گزارشدهی شفاف و ساده برای کاربران، بهویژه نوجوانان، برای گزارش محتوای مضر الزامی است.
تأیید سن: پلتفرمهایی مانند ردیت (اسکن چهره یا مدارک)، ایکس(هوش مصنوعی و تشخیص چهره)، متا، تیکتاک، یوتیوب و ایکسباکس از فناوریهایی مانند تحلیل رفتار و اسکن مدارک برای شناسایی و محدودسازی دسترسی کاربران زیر ۱۸ سال استفاده میکنند.
دلایل تأکید بر نظارت
افزایش محتوای مضر و تأثیرات منفی آن بر سلامت روان نوجوانان، مانند مورد مَلی راسل (نوجوان ۱۴ سالهای که در ۲۰۱۷ به دلیل مواجهه با محتوای مضر آنلاین خودکشی کرد)، ضرورت این قانون را نشان داد. آفکام، نهاد ناظر بریتانیا، پلتفرمهای متخلف را تا ۱۸ میلیون پوند یا ۱۰٪ درآمد جهانی جریمه میکند و در موارد شدید، امکان فیلتر یا ممنوعیت تبلیغات وجود دارد.
ضرورت قانونگذاری در ایران
در ایران، با توجه به رشد چشمگیر استفاده از شبکههای اجتماعی توسط نوجوانان، مواجهه با محتوای مضر مانند خشونت، خودآزاری یا محتوای غیراخلاقی به چالشی جدی تبدیل شده است. فقدان قوانین جامع برای نظارت بر محتوای آنلاین و محافظت از کودکان، خطراتی مشابه مورد مَلی راسل را افزایش میدهد. قانونگذاری مشابه قانون ایمنی آنلاین انگلستان، با الزام پلتفرمها به تأیید سن و فیلتر محتوای مضر، میتواند ایمنی نوجوانان ایرانی را تقویت کند. این امر نیازمند ایجاد نهاد نظارتی مانند آفکام، تدوین دستورالعملهای شفاف و نگاهی فراتر از نگاه وعده های واتساپی و… به اینترنت است .
این مساله نیز مهم است که حفظ حریم خصوصی و آزادی بیان کاربران ایرانی نیز باید در این قوانین مدنظر قرار گیرد تا تعادل مناسبی برقرار شود.
همانطور که گفته شد این قانون گامی مهم برای ایمنسازی فضای مجازی برای نوجوانان است، اما در ایران، تدوین قوانینی مشابه با در نظر گرفتن فرهنگ و زیرساختهای محلی ضروری است تا از آسیبهای فضای مجازی به کودکان جلوگیری شود.