توسط : ول بازار نهادهها، امنیت غذایی اسیر سوءمدیریت مسئولین و سودجویی انحصارگران محفلی:
این روزها خبرهای خوشی از حال و روز امنیت غذایی کشور و دورنمای معیشت مردم به گوش نمی‌رسد؛ از کاهش تولید گندم و از دست رفتن خودکفایی تا شیوع تب برفکی میان دام‌ها و نرسیدن نهاده به دست دامداران و مرغداران؛ اتفاقی که منجر به ورود سازمان بازرسی شده و آخرین بررسی‌ها نشان از ضعف نظارت و مدیریت به عنوان علل اصلی ناکامی‌ها و نارسایی‌ها در این حوزه دارند؛ تا درست مانند مشکلات بازرگانان، که عراقچی اعتراف کرد هیچکدام از آن‌ها ارتباطی به تحریم نداشت و داخلی بود، مشخص شود معضلات این حوزه نیز حاصل تحریم‌های داخلی و وجود تعارض با منافع محافل و انحصارگران است.
چندی پیش، مقدسی، رئیس انجمن گاوداران با اشاره به شیوع سویه تب برفکی میان گاوها علی‌رغم تزریق واکسن با انتقاد به دولت گفته بود: «چرا گوشت و دام آلوده از کشورهای غیربهداشتی وارد شد و تب برفکی را به جان دام‌های ما انداخت؟» و اخیرا جوانبخت، خبرنگار اقتصادی، با اشاره به هفت سال سابقه کار تحلیلی و خبری در دولت‌های روحانی و شهید رئیسی در حوزه کالاهای اساسی و امنیت غذایی نوشت: «سابقه نداشته تمام تولیدکنندگان و کشاورزان این‌طور شاکی ودر حال نابودی باشند، کشت گندم به دلیل بدعهدی دولت کم شده و دوباره نیاز به واردات پیدا کردیم، حتی یک کیلو ذرت و سویا در بازارگاه نیست، گوسفندها گرسنه هستند و دام‌های مولد راهی کشتارگاه شده‌اند و نژادهای حساس و حیاتی گاو و گوسفند در حال تلف شدن هستند؛ تا دو سال پیش صادرکننده مرغ و تخم‌مرغ بودیم تا چند ماه آینده به بزرگترین واردکننده در خاورمیانه تبدیل خواهیم شد.»
موضوعی حیاتی که باعث ورود سازمان بازرسی شده است. بازرس کل امور جهاد کشاورزی این سازمان از عدم مدیریت مناسب در استفاده از منابع ارزی موجود گفت و تاکید کرد که در سامانه بازارگاه (بستر عرضه نهادههای دامی) نظارت مناسبی انجام نگرفته است؛ معاون نظارت و بازرسی امور تولیدی سازمان بازرسی نیز موضوع عدم نظارت وزارت جهاد کشاورزی بر این سامانه را تکرار کرد و گفت: «در سامانه بازارگاه خالی فروشی صورت گرفته است؛ یعنی کالایی که وجود ندارد و ترخیص نشده، فروخته شده و پولش را از دامدار و مرغدار گرفته‌اند و یک، دو، سه و یا چهار ماه گذشته و هنوز کالا را به او تحویل نداده‌اند.»
نهاوندی، عضو هیئت‌مدیره واردکنندگان نهادههای دام و طیور نیز گفت: «ما در مقطعی ثبت سفارش کردیم که دیگر روسیه صادرات را ممنوع کرده بود!» و ادامه داد: «انبارهای جو در امیرآباد پر هستند اما امکان تخلیه و عرضه در شبکه توزیع وجود ندارد.» و چندی پیش از آن تاکید کرده بود: «در دولت قبل، واردات نهاده دارای یک نظم و ترتیب خاص و ویژه بود، ولی وزارت جهاد دولت فعلی آن نظم را نابود کرد؛ وزارت جهاد ساختار ثبت سفارش واردات نهاده را طوری دستکاری کرد که فقط برخی واردکنندگان خاص که با خودشان ارتباط داشتند بتوانند واردات انجام دهند، نتیجه این دستکاری را امروز در گرانی مرغ و گوشت می‌بینید.» ادعایی که علاوه بر سوءمدیریت و عدم نظارت، پرده از منافع گروهی انحصارگر بر می‌دارد که به نظر می‌رسد با سفره مردم دچار تعارض شده و حالا بخشی از بدنه تصمیم‌گیر به نفع آن محافل عمل می‌کند.
انحصاری که تنها به عده‌ای خاص از محافل اجازه واردات می‌دهد؛ طبق گزارشی که چندی پیش تابناک منتشر کرد، اسناد جدید نشان می‌دهد سه خانواده بزرگ اقتصادی یعنی مدلل، فضلی (گروه گلرنگ) و پایداری (میهن) در سال‌های گذشته بیشترین میزان ارز دولتی ۲۸۵۰۰ تومانی را برای واردات کالاهای اساسی دریافت کرده‌اند، اما بخش زیادی از این ارزها یا صرف واردات نشده یا کالاها با قیمت‌های چندبرابر در بازار عرضه شده‌اند. بزرگترین دریافت‌کننده ارز، خانواده مدلل است که به‌عنوان «سلطان نهادههای دامی» شناخته می‌شود و از طریق شرکت‌هایی مانند کشت و صنعت ماهیدشت کرمانشاه و آوا تجارت صبا صدها میلیون دلار ارز گرفته است. این خانواده علاوه بر تسلط بر حدود ۴۵ درصد بازار ذرت کشور، متهم به بدهی‌های کلان بانکی و تخلفات ارزی است؛ با این حال همچنان مجاز به دریافت ارز دولتی بوده است. انحصار واردات نهادهها در دست این خانواده، امنیت غذایی و بازار دامداران را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده است.
نتیجه بررسی‌های سازمان بازرسی تا به این جا و اظهارنظرهای مسئولین و کارشناسان مختلف، نشان می‌دهد مشکل فعلی مانند بسیاری از مشکلات دیگر، نه ناشی از تحریم خارجی بلکه به علت عدم کار کارشناسی و اشراف بر موضوعات توسط مسئولین مربوطه است؛ درست همانند اعترافی که عراقچی در آذربایجان شرقی کرد و گفت: « در جلسات اقتصادی مشکلاتی که بازرگانان مطرح کردند، هیچ‌کدامشان ربطی به تحریم نداشت.» اعترافی که نشان از آن داشت که حتی مشکلات حوزه‌ای که خط مقدم درگیری با تحریم‌های خارجی می‌باشد نیز ناشی از نارسایی‌های داخلی است؛ البته این روزها آن قدر هم غیر منتظره نیستند؛ زمانی که کسی بدون برنامه مشخص و اشراف بر موضوعات وارد عرصه رقابت برای به دست گرفتن مدیریت کلان کشور و قوه عریض و طویل مجریه می‌شود، قابل پیش‌بینی است که اندکی بعد از وعده خود برای عمل به برنامه هفتم عقب‌نشینی کند و در شرایطی که تمام تخم‌مرغ‌هایش که در سبد مذاکره با آمریکا بود، بمباران شده، حوزه‌های مختلف از جمله وزارت کشاورزی و مسئله حیاتی تامین نهادهها را در وادی بی‌تصمیمی و کارنشناسی ول کند.
سوءمدیریتی که با دوباره وابسته کردن تامین گندم و نان کشور به بازارهای خارجی و تشدید این وابستگی در حوزه گوشت، در شرایط فعلی دنیا بیش از پیش جای توجه پیدا می‌کند. شرایطی که با توجه به التهابات جهانی و جنگ‌های قریب‌الوقوع در نقاط مختلف دنیا می‌تواند منجر به اخلال جدی در تجارت جهانی و حبس این محصولات در کشورهای تولیدکننده برای تامین امنیت غذایی خودشان شود؛ اتفاقی که برای کشورهای وابسته گران تمام خواهد شد. از طرفی این سوءتدبیر در شرایطی که دشمن صهیونی و آمریکایی مترصد ازبین رفتن انسجام داخلی برای شرارتی دوباره است، می‌تواند با وارد آوردن فشار معیشتی بر مردم و ضررهای سنگین بر تولیدکنندگان هزینه ساز باشد.
بی‌برنامگی و ضعف مدیریت جدی در دولت تا جایی پیش رفته که در روزنامه رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت نیز سرزنش می‌شود؛ سلاح‌ورزی در یادداشتی در روزنامه اعتماد، متعلق به الیاس حضرتی، رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت، نوشت: «اغلب در دفتر رييس‌جمهور و معاون اول و وزرا، جلسه برگزار مي‌شود. رييس‌جمهور، با همان لحن آرام و پزشك‌مآبانه‌اش، تاكيد مي‌كند كه بايد به بخش خصوصي ميدان داد. همه سر تكان مي‌دهند، يادداشت برمي‌دارند، وعده همكاري مي‌دهند. اما وقتي جلسه تمام و درها بسته مي‌شود، هيچ چيز تغيير نمي‌كند؛ شنيدن، اگر به عمل منجر نشود، فقط نوعي نمايش مشاركت است. نه مقررات سنگين سبك‌تر شده، نه فضاي كسب‌وكار قابل پيش‌بيني‌تر شده است. اين دولت گوش دارد، اما هنوز دست ندارد.» دولتی که با شعار وفاق برای حل مشکلات مردم رای جمع کرد حالا میان خودشان هم درگیری دارد؛ و همین در کنار عوامل دیگری چون مدیون بودن به محافل قدرت و ثروت، باعث شده سفره مردم نیز بیش از پیش کوچک شود و حتی دورنمای غم‌انگیزتری در انتظار آن باشد.
مردم تنها در برنامه‌های شب انتخاباتی این محافل جای دارند؛ دورانی که سعی می‌کنند خود را برخلاف سبک زندگی همیشگی به انواع و اقسام اقشار مردم بچسبانند تا چهار سال دیگر منافع خود را تضمین کنند؛ و اگر در این راه از دایره قدرت بیرون بمانند تبدیل به اپوزوسیون دولت متبوع خود می‌شوند؛ مثل آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات روحانی و از بازیگران نقش اول کمپین‌های تبلیغاتی پزشکیان که با بیرون ماندن از دولت و پس از آن که چندی پیش گله کرد پزشکیان حتی جواب تماس‌های او را نیز نمی‌دهد، حالا با ژست مردم‌داری و پس از سکوت در این 15ماه دربرابر گرانی‌ها، منتقد قیمت کاهو شده است!
