کاراکاس در آماده‌باش؛ آمریکا در پی دخالت تازه

تنش میان ایالات متحده و ونزوئلا بار دیگر به مرحله خطرناکی رسیده است. دولت دونالد ترامپ در هفته‌های اخیر با اعزام ناوها، زیردریایی و هزاران نظامی به دریای کارائیب، عملاً فضای یک جنگ جدید را رقم زده است. بهانه این حضور گسترده، همان ادعای قدیمی مبارزه با قاچاق مواد مخدر است؛ ادعایی که هم کارشناسان مستقل و هم حتی نهادهای رسمی آمریکا بارها آن را بی‌اساس دانسته‌اند. با این حال، واشنگتن با تکرار این روایت، تلاش دارد کاراکاس را به عنوان «دولت مواد مخدر» معرفی کرده و زمینه مداخله نظامی را فراهم سازد.
ترامپ مدعی است که رئیس‌جمهور نیکولاس مادورو رهبر «کارتل خورشیدها»ست؛ شبکه‌ای خیالی که گویا کوکائین و فنتانیل را روانه ایالات متحده می‌کند. اما آمار سازمان ملل و حتی گزارش‌های سازمان مبارزه با مواد مخدر آمریکا نشان می‌دهد که ونزوئلا در تولید یا انتقال مواد مخدر نقشی محوری ندارد. عمده تولید در کلمبیا، پرو و بولیوی صورت می‌گیرد و مسیر اصلی قاچاق نیز از اکوادور و اقیانوس آرام می‌گذرد. حتی گزارش‌های اطلاعاتی محرمانه آمریکا اذعان دارند که دولت ونزوئلا نه تنها با باندهای تبهکار همکاری نمی‌کند، بلکه بارها با آن‌ها درگیر شده است. با وجود این شواهد، ترامپ از همان روز نخست ریاست‌جمهوری‌اش نام باند «ترن د آرآگوا» را به لیست گروه‌های تروریستی افزود و حتی برای سر مادورو جایزه ۵۰ میلیون دلاری تعیین کرد.
در پاسخ به تهدیدهای آمریکا، ارتش ونزوئلا در جزیره «لا اورچیلا» رزمایش گسترده‌ای با حضور ۲۵۰۰ سرباز، ده‌ها ناو و هواپیما برگزار کرد. وزیر دفاع این کشور، ولادیمیر پادرینو، اعلام کرد که هدف از این مانور «دفاع از حاکمیت ملی» در برابر «نمایش قدرت وقیحانه آمریکا»ست. او تأکید کرد که ارتش ونزوئلا آماده جنگ الکترونیک، استفاده از پهپادهای مسلح و دفاع هوایی است. این رزمایش درست در نزدیکی همان آبی انجام شد که ناوهای آمریکایی به یک کشتی ماهیگیری ونزوئلایی حمله کرده و خدمه‌اش را بازداشت کرده بودند. در هفته اخیر آمریکا رسماً علیه «کارتل‌های مواد مخدر» اعلان جنگ کرد، ترامپ اعلام کرد که آمریکا در “درگیری مسلحانه” با کارتل‌های مواد مخدر است و ماه گذشته با حمله به قایق‌ها در آب‌های ونزوئلا ۱۷ نفر را کشته است.
واکنش منطقه‌ای و بین‌المللی
تنها کاراکاس نیست که به رفتارهای واشنگتن اعتراض دارد. در نیویورک، گوستاوو پترو، رئیس‌جمهور کلمبیا، در جریان یک تجمع حامی فلسطین از سربازان آمریکایی خواست «به ترامپ گوش ندهند» و «اسلحه را به سوی بشریت نشانه نگیرند». این سخنان باعث شد وزارت خارجه آمریکا ویزای او را لغو کند و روابط پرتنش دو کشور وارد مرحله‌ای تازه شود. پترو پیش‌تر در سازمان ملل خواستار محاکمه ترامپ به دلیل «قتل‌های فراقانونی» در حملات دریای کارائیب شده بود؛ حملاتی که دست‌کم ۱۷ کشته بر جا گذاشت و با محکومیت کارشناسان حقوق بین‌الملل مواجه شد.
هم‌زمان، دلسی رودریگز، معاون رئیس‌جمهور ونزوئلا، هشدار داد که در صورت تهاجم آمریکا، مادورو آماده اعلام وضعیت فوق‌العاده است. او گفت این اقدام به ارتش اختیارات ویژه برای بستن مرزها و حفاظت از زیرساخت‌های حیاتی خواهد داد. رودریگز، هدف اصلی واشنگتن را منابع عظیم نفت، گاز و طلا در ونزوئلا دانست و وزیر خارجه آمریکا، مارکو روبیو، را «ارباب جنگ» نامید. او تأکید کرد: «هیچ ونزوئلایی واقعی خواستار اشغال کشورش توسط بیگانگان نخواهد بود».
بررسی داده‌ها و رویدادها نشان می‌دهد که روایت آمریکا درباره نقش ونزوئلا در قاچاق مواد مخدر، بیشتر یک بهانه سیاسی است تا واقعیت. تجربه عراق و افغانستان نشان داده است که واشنگتن بارها با دستاویزهایی مشابه از «سلاح‌های کشتار جمعی» گرفته تا «جنگ علیه ترور» به کشورهای دیگر لشکرکشی کرده است. امروز نیز به نظر می‌رسد اتهام «دولت مواد مخدر» تنها ابزاری برای توجیه فشار نظامی و اقتصادی علیه کاراکاس باشد. آنچه مسلم است، این است که ایالات متحده بار دیگر با اتکا به قدرت نظامی، در امور داخلی کشور دیگری دخالت می‌کند؛ دخالتی که نه تنها امنیت ونزوئلا بلکه ثبات کل آمریکای لاتین را تهدید می‌کند.