فلسطین و غزه در این ایام درگیر شرایط نا مساعدی است که بنا بر اذعان مجامع بین المللی و افراد مطلع از فضای غزه و همچنین شواهد منتشره رسما در یک نسل کشی قرار گرفته است، به همین جهت برای نگاهی به آخرین تحولات غزه به گفتگو نشستیم با علی عبدی کارشناس حوزه غرب آسیا، آقای عبدی بفرمایید در خدمت شما هستیم در ابتدا از شرایط محور مقاومت و مقاومت مردمی در غزه بفرمایید:
علی عبدی: باید عرض کنم که محور مقاومت در غزه تاکنون یکی از موفقترین و قابل دفاعترین بخشهای مقاومت در منطقه بوده است. این محور نهتنها همچنان فعال و پویا عمل کرده، بلکه توانسته با ابتکارات خود، ارتش رژیم صهیونیستی را بارها غافلگیر کند. بهعنوان مثال، همین امروز گزارشهایی از وارد شدن تلفات سنگین به نیروهای اسرائیلی منتشر شده که نشاندهنده استمرار توان عملیاتی مقاومت است. مقاومت غزه همچنان مسیر خود را با قدرت ادامه میدهد و از این منظر، جای هیچگونه تردیدی در عملکرد موفق آن وجود ندارد.
پرسش: در مورد استراتژیهای نظامی رژیم صهیونیستی در غزه نظرتان چیست؟ شنیدهایم که آنها چند محور عملیاتی را در غزه تعریف کردهاند. لطفاً در این مورد توضیح دهید.
علی عبدی: رژیم صهیونیستی با هدف کنترل و تجزیه غزه، چندین محور عملیاتی را تعریف کرده است. یکی از این محورها، محور «سا» است که با هدف تسهیل بازگشت شهرکنشینان صهیونیست، کنترل تردد از شمال به جنوب غزه، جلوگیری از بازگشت ساکنان به مناطق شمالی و افزایش فشار در مذاکرات تبادل اسرا طراحی شده است. محور دیگر، محور «فیلادلفیا» است که بهمنظور تکمیل محاصره غزه از سمت جنوب و قطع ارتباط با مصر ایجاد شده است. همچنین محور شمالی برای تخلیه انسانی و تبدیل این منطقه به پایگاه نظامی رژیم در نظر گرفته شده است. محور دیگری به نام «کمکرسانی» تعریف شده که در واقع با هدف جداسازی رفح و خانیونس در جنوب غزه عمل میکند. محور «موراگه» نیز برای تفکیک شرق و غرب غزه و اعمال فشار بر تیپهای حماس، بهویژه در منطقه کیسوفیم، طراحی شده است. بر اساس گزارشها، بین 40 تا 60 درصد از خاک غزه تحت اشغال نظامی رژیم قرار دارد.
پرسش: یکی از مسائل دردناک و نگرانکنندهای که این روزها بسیار شنیده میشود، موضوع قحطی و گرسنگی در غزه است. نظر شما در این مورد چیست؟
علی عبدی: متأسفانه یکی از دردناکترین و تکاندهندهترین مسائل کنونی در غزه، استفاده رژیم صهیونیستی از گرسنگی بهعنوان ابزاری علیه مردم این منطقه است. جلوگیری از دسترسی مردم به مواد غذایی اولیه و تبدیل توزیع غذا به یک ابزار نظامی برای فشار بر غیرنظامیان، وضعیت انسانی فاجعهباری را رقم زده است. این مسئله، در حال حاضر، یکی از بحرانیترین جنبههای وضعیت غزه است.
پرسش: اجازه دهید به مسائل داخلی رژیم صهیونیستی بپردازیم. با توجه به وضعیت سیاسی نتانیاهو، که گفته میشود به دلایل مختلفی از جمله مسائل قضایی و بیماری، تحت فشار است، و همچنین انتخابات پیشرو در اسرائیل، آیا این مسائل میتوانند بر عملکرد رژیم صهیونیستی در غزه تأثیر بگذارند؟
علی عبدی: به نظر من، وضعیت داخلی اسرائیل تأثیر چندانی بر سیاستهای این رژیم در قبال غزه نخواهد داشت. در میان نخبگان سیاسی اسرائیل، هیچ اختلافنظری در مورد ادامه سیاستهای تهاجمی و کشتار در غزه وجود ندارد. اختلافات موجود بیشتر بر سر مسائل داخلی و شخصی، مانند موقعیت سیاسی نتانیاهو، است و نه بر سر اصل سیاستهای نظامی در غزه.
پرسش: در مورد تحولات منطقهای، بهویژه درگیریهای اخیر ارتش اسرائیل در سوریه و نقش نیروهای دروزی در این درگیریها، آیا این مسائل میتوانند بر تمرکز ارتش اسرائیل در غزه تأثیر بگذارند؟
علی عبدی: ارتش اسرائیل از نظر عملیاتی توانایی انجام عملیات در چند جبهه بهصورت همزمان را دارد. بنابراین، درگیریهای محدود در سوریه، بهویژه در مناطق مرتبط با نیروهای دروزی، بعید است تأثیر قابلتوجهی بر عملیات زمینی این رژیم در غزه داشته باشد. تمرکز اصلی ارتش اسرائیل همچنان بر غزه است و این درگیریهای حاشیهای احتمالاً تأثیری در روند کلی عملیات در این منطقه نخواهد داشت.
پرسش: درباره انتخابات پیشرو در اسرائیل است. با توجه به اینکه گفته میشود انتخابات تا سال 2026 برگزار نخواهد شد، آیا فکر میکنید نتانیاهو همچنان در قدرت باقی خواهد ماند؟ و آیا تغییرات احتمالی در فضای سیاسی داخلی اسرائیل میتوانند تأثیری بر وضعیت غزه داشته باشند؟
علی عبدی: همانطور که اشاره کردید، انتخابات اسرائیل تا سال 2026 برگزار نخواهد شد، بنابراین در کوتاهمدت تغییر عمدهای در ساختار سیاسی این رژیم انتظار نمیرود.
با این حال، حتی در صورت برگزاری انتخابات، بعید است که سیاستهای کلی اسرائیل در قبال غزه تغییر کند، زیرا اجماع گستردهای در میان احزاب صهیونیستی بر سر ادامه سیاستهای تهاجمی وجود دارد. در مورد نتانیاهو، موقعیت او به عوامل مختلفی، از جمله مسائل قضایی و حمایت سیاسی، بستگی دارد، اما این مسائل بهطور مستقیم بر وضعیت غزه تأثیر نخواهند گذاشت.
پرسش: در پایان، با توجه به شرایط انسانی فاجعهبار در غزه، بهویژه استفاده از غذا بهعنوان ابزار فشار، چه اقداماتی از سوی نهادهای بینالمللی یا افراد میتواند به بهبود این وضعیت کمک کند؟
علی عبدی: در حال حاضر، دیپلماسی عمومی و استفاده از ظرفیت شبکههای اجتماعی برای آگاهسازی جهانی از وضعیت غزه، از مهمترین ابزارها برای فشار بر رژیم صهیونیستی است. نهادهای بینالمللی، متأسفانه، تاکنون عملکرد مؤثری نداشتهاند و برخی دولتهای منطقه نیز در این زمینه کوتاهی کردهاند. بنابراین، تمرکز بر فعالیتهای مردمی، اطلاعرسانی گسترده و فشار دیپلماتیک از طریق مجامع جهانی میتواند به کاهش فشار بر مردم غزه کمک کند. همچنین، مطالبه از سازمانهای بینالمللی برای ارسال کمکهای بشردوستانه و رفع موانع توزیع غذا در غزه ضروری است.
پرسش: نقش ایران در وضعیت کنونی غزه و دیپلماسی مرتبط با آن چیست؟ به نظر میرسد پس از تغییر دولت در ایران، رویکرد دیپلماتیک کشور در مقایسه با دوره شهید امیرعبداللهیان کمی منفعلانه شده است. لطفاً نظر خود را در مورد اقدامات دیپلماتیک ایران و ظرفیتهای موجود برای کمک به غزه بیان کنید.
علی عبدی: در مورد دیپلماسی ایران، باید گفت که شرایط کنونی کشور با چالشهای داخلی متعددی، از جمله ناترازی در بخشهای برق و آب، مواجه است که فشار زیادی بر دولت وارد کرده است. این مسائل باعث شده که انتظارات از دولت در حوزه سیاست خارجی، بهویژه در موضوعاتی مانند غزه، تا حدی تعدیل شود. به نظر من، توقع بیش از حد از دولت فعلی در این شرایط شاید واقعبینانه نباشد. با این حال، دیپلماسی عمومی، بهویژه از طریق شبکههای اجتماعی، میتواند در حال حاضر نقشی مؤثرتر از دیپلماسی رسمی ایفا کند. ما شاهد هستیم که در آمریکا و اروپا، حرکتهای مردمی و فعالیتهای شبکههای اجتماعی توانستهاند آگاهی عمومی را نسبت به وضعیت غزه افزایش دهند، و این نشاندهنده پتانسیل بالای دیپلماسی عمومی است.
پرسش: در مورد مذاکرات آتشبس که اخیراً مطرح شده و ظاهراً توسط مقاومت رد شده است، چه تحلیلی دارید؟ آیا این مذاکرات میتوانست به کاهش بحران در غزه کمک کند؟ و نقش آمریکا در این مذاکرات چیست؟
علی عبدی: در مورد مذاکرات آتشبس، باید گفت که آمریکا، بهرغم ظاهر میانجیگرانهاش، عملاً با هدف وقتکشی و فریب افکار عمومی عمل میکند. شواهد نشان میدهد که رژیم صهیونیستی، با حمایت ضمنی آمریکا، تا زمانی که موانع جدی پیش رویش قرار نگیرد، به سیاست پاکسازی کامل غزه ادامه خواهد داد. مذاکرات کنونی، به نظر من، بیشتر نمایشی هستند و بعید است به نتیجه ملموسی منجر شوند، مگر اینکه فشارهای بینالمللی یا اقدامات عملی مقاومت، مانع از ادامه این سیاستها شود.
پرسش: شما به وضعیت محور مقاومت اشاره کردید. برخی معتقدند که محور مقاومت به دلیل خطاهای محاسباتی و تعللهای پیدرپی، تا حدی از دور خارج شده است. نظر شما در این مورد چیست؟ آیا چشماندازی برای بهبود این وضعیت وجود دارد؟
علی عبدی: بحث در مورد خطاهای محاسباتی محور مقاومت موضوع حساسی است و شاید در این مقطع، پرداختن به جزئیات آن مناسب نباشد. اما بهطور کلی، میتوان گفت که محور مقاومت با چالشهای متعددی مواجه شده است. هر بخش از این محور، از جمله حزبالله، ایران، و غزه، درگیر مسائل خاص خود هستند و بهنوعی در تلاش برای حفظ موقعیت خودشان هستند. در این میان، انصارالله یمن تنها بخشی است که همچنان تلاش میکند نقش فعالتری در حمایت از دیگر بخشهای محور مقاومت ایفا کند. این وضعیت تا حدی نتیجه فرصتهای ازدسترفته و برخی ناهماهنگیها بوده است. با این حال، نباید فراموش کرد که مقاومت همچنان ظرفیتهای بالقوهای دارد و میتواند با بازنگری در استراتژیها و تقویت هماهنگی، نقش مؤثرتری ایفا کند.
پرسش: آیا راهحلی برای برونرفت از این وضعیت میبینید؟ چه اقداماتی میتواند به احیای محور مقاومت یا بهبود شرایط غزه کمک کند؟
علی عبدی: به نظر من، تمرکز بر تقویت دیپلماسی عمومی و استفاده از ظرفیتهای بینالمللی برای فشار بر رژیم صهیونیستی ضروری است. علاوه بر این، هماهنگی بیشتر بین بخشهای مختلف محور مقاومت و استفاده از توان گروههایی مانند انصارالله یمن میتواند به ایجاد توازن در برابر سیاستهای تهاجمی رژیم صهیونیستی کمک کند. همچنین، نهادهای بینالمللی و دولتهای منطقه باید تحت فشار قرار گیرند تا به وظایف خود در قبال بحران انسانی غزه عمل کنند.
در نهایت، تقویت اطلاعرسانی و آگاهیبخشی جهانی از طریق شبکههای اجتماعی میتواند به تغییر معادلات کمک کند.