از ماوی مرمره ، تا کاروان جهانی صمود
فصل اول: ماوی مرمره – ۱۳۸۹
اولین فصل از داستان کاروان آزادی غزه در اردیبهشت ۱۳۸۹ آغاز شد، زمانی که ائتلافی از سازمانهای بشردوستانه با مأموریتی واحد گرد هم آمدند: مقابله با محاصرۀ رژیم صهیونیستی در غزه. ناوگانی کوچک به رهبری کشتی ترکی ماوی مرمره (به معنای «مرمر آبی») عازم سفر شد تا کمکهای بشردوستانه حیاتی و مصالح ساختمانی را تحویل دهد. ماموریت روشن بود: شکستن محاصره و آوردن امید به مردم غزه.
اما این تلاش صلحآمیز به فاجعه تبدیل شد. در ۱۰ خرداد، کماندوهای رژیم صهیونیستی کاروان را در آبهای بینالمللی متوقف کرده و با قایق تندرو و هلیکوپتر بر عرشۀ کشتیها آمدند. در عرشۀ ماوی مرمره ، درگیری خشونتآمیزی در گرفت که به کشته شدن نه فعال، از جمله هشت شهروند ترک منجر شد. این حمله خشم جهانیان را برانگیخت، مناسبات ترکیه و رژیم صهیونیستی را متشنج کرد و در نهایت موجب شد رژیم صهیونیستی محاصرۀ خود بر غزه را کاهش دهد. حادثۀ ماوی مرمره به نمادی از مقاومت، استقامت و مبارزۀ جهانی علیه ظلم تبدیل شد.
فصل دوم: دینیته ال کرامه – ۱۳۹۰
یک سال پس از رویدادهای تلخ ماوی مرمره ، ائتلاف کاروان آزادی تلاش دومی را برای شکستن محاصره آغاز کرد — این بار با شعار جهانی «انسان بمانید». هدف این کاروان که قرار بود در تیر ۱۳۹۰ حرکت کند،
ارسال این پیام به کل جهان بود: جهان در حالی که
غزه تحت محاصره رنج میبرد، بیتفاوت نخواهد
ایستاد. این کاروان در ابتدا با انتظارات بالا و با تعهد ده کشتی و بیش از هزار فعال برای حرکت آغاز شد.
اما با نزدیک شدن به تاریخ حرکت، مخالفتهای سیاسی افزایش یافت. کشورهایی مانند آمریکا، فرانسه و رژیم صهیونیستی به شدت کاروان را محکوم کردند و چندین کشتی نیز دستکاری شدند که سفر را بیش از پیش پیچیده کرد. در نهایت، فقط چند کشتی موفق شدند به آبهای نزدیک غزه برسند و یک کشتی فرانسوی به نام دینیته ال کرامه («شرافتِ باکرامت») بدون درگیری توقیف و به رژیم صهیونیستی منتقل شد. اگرچه کاروان در رسیدن به مقصد شکست خورد، اما عزم حامیان آن همچنان قوی باقی ماند.
فصل سوم: ماریان – ۱۳۹۴
پنج سال پس از دومین تلاش، کاروان آزادی با ماموریتی جدید و همان عنوان قدیمی بازگشت: کاروان آزادی سوم. این بار، کاروان تحت عنوان کشتی ماریان با پرچم سوئد حرکت کرد. کشتی ماریان در اردیبهشت ۱۳۹۴ با هدف رساندن کمکهای بشردوستانه به غزه عازم شد. مسیر کاروان باری دیگر با مقابله ی رژِیم صهیونیستی روبرو شد. در پایان خرداد، ماریان توسط کماندوهای ارتش رژیم صهیونیستی توقیف شد. با وجود ادعای فعالان مبنی بر حمل کمکهای بشردوستانه، دولت رژیم صهیونیستی مشروعیت محموله را رد کرد و تنشها را بیشتر افزایش داد.
فعالان بازداشت و اخراج شدند، با اینکه کاروان باری دیگر از انجام ماموریت اصلی خود بازماند ولی کماکان کانون توجه جهانی به غزه را حفظ کرد. مبارزه تمام نشده بود و فعالان قول بازگشتی دیگر برای انجام این ماموریت را دادند.
فصل چهارم: زیتونا-اولیوا – ۱۳۹۵
در شهریور ۱۳۹۵، ائتلاف کاروان آزادی ابتکاری بیسابقه را کلید زد — «قایق زنان به سوی غزه». این کشتی با خدمۀ تماماً زنانه، زیتونا-اولیوا («درخت زیتون»)، از بارسلون عازم سفر شد تا نقش خود را در در همبستگی با مردم غزه ایفا کند و هم نمادی از توانمندی زنان در کنشگری باشد . این کشتی در بنادر مدیترانه توقف کرد و زنان حامی فلسطین از سراسر جهان به کاروان پیوستند پیش از آنکه در ۱۳ مهر ۱۳۹۵ توسط نیروهای رژیم صهیونیستی توقیف شود.
مانند کاروانهای پیشین، کشتی زیتونا-اولیوا به بندر اشدود منتقل شد و فعالان اخراج شدند. این رویداد نشانگر تلاش ناموفق دیگری برای شکستن محاصره بود، اما تعهد به مقاومت ، بهویژه از سوی زنان پیشرو در این جنبش، را بیش از پیش تثبیت کرد.
فصل پنجم: العوده و فریدوم – ۱۳۹۷
سال ۱۳۹۷ شاهد تلاش دیگری برای جلب توجه به محاصرۀ ادامهدار غزه بود — «کاروان آیندهای عادلانه برای فلسطین». این کاروان متشکل از دو کشتی، العوده («بازگشت») و فریدوم («آزادی»)، به همراه قایقهای بادبانی کوچکتر بود. مأموریت آنان ادامۀ اعتراض مسالمتآمیز به محاصرۀ رژیم صهیونیستی و رساندن کمکهای بشردوستانه بود.
علیرغم تلاشهای شجاعانه، هر دو کشتی در پایان مرداد و اوایل امرداد توسط نیروهای رژیم صهیونیستی توقیف شدند. فعالان حاضر در کشتی بازداشت شدند، بسیاری به کشورهای خود اخراج شدند. کاروان ۱۳۹۷ نیز، مانند پیشینیان خود، متوقف شد اما به جلب اذهان جهانی به مصائب غزه کمک شایانی کرد .
فصل ششم: مادلین – ۱۴۰۴
در خرداد ۱۴۰۴، جنبش کاروان آزادی غزه بار دیگر با کشتی مادلین که حامل کمکهای بشردوستانه حیاتی مانند شیر خشک نوزاد، برنج و تجهیزات پزشکی بود، عازم سفر شد. این ماموریت پاسخی مستقیم به بحران فزایندۀ بشردوستانه در غزه، بهویژه پس از نگرانیها در مورد قحطی، بود.
با این حال، همچون بسیاری از تلاشهای پیشین، نیروهای رژیم صهیونیستی در ۱۹ خرداد ۱۴۰۴ کشتی مادلین را در آبهای بینالمللی توقیف کردند. به عرشۀ کشتی یورش برده شد و ۱۲ فعال حاضر در آن، از جمله چهرههای سرشناسی مانند گریتا تونبرگ، کنشگر مشهور سوئدی، بازداشت شدند. نیروهای رژیم صهیونیستی در هنگام یورش از اسپری شیمیایی استفاده کردند که سطح جدیدی از خشونت محسوب میشد.
فصل هفتم: حنظله – ۱۴۰۴
در تیر ۱۴۰۴، کشتی حنظله با گروهی دیگر از فعالان، پزشکان، روزنامهنگاران و کارکنان بشردوستانه عازم سفر شد. سفر این کشتی بهمنزلۀ چالشی مستقیم علیه محاصرۀ دریایی رژیم صهیونیستی طراحی شده بود و حاوی اقلام ضروری برای ادامه حیات در غزه بود حنظله در مسیر خود در مدیترانه توقفهایی داشت و از بنادر و جوامع مختلف حمایت جمعآوری کرد.
علیرغم این عزم راسخ، این کشتی در ۴ مرداد ۱۴۰۴، درست در آستانۀ ورود به آبهای سرزمینی غزه، توسط نیروهای رژیم صهیونیستی در آبهای بینالمللی توقیف شد. خدمه بازداشت و کشتی توقیف شد پیش از آنکه ماموریتش را به پایان برساند. اما با وجود این شکست، کشتی *حنظله* هیزم بیشتری به آتش جنبش بینالمللی فزاینده برای آزادی غزه ریخت.
فصل هشتم: کاروان جهانی صمود – ۱۴۰۴
تابستان ۱۴۰۴ شاهد بزرگترین و جهانی ترین کاروان تا به امروز بوده است «کاروان جهانی صمود». این کاروان که نامش را از واژۀ عربی «صمود» به معنای پایداری گرفته است، هدفش متحد کردن فعالان و حامیان از بیش از ۴۴ کشور در تلاشی واحد برای شکستن محاصره است. با مشارکت بیش از ۵۰ کشتی، این کاروان به بزرگترین کاروان مدنی از این دست در تاریخ تبدیل شده.
این کاروان که قرار بود در پایان شهریور از بنادر مدیترانه حرکت کند، با چالشهای قابل توجهی از جمله شرایط جوی شدید و تهدید به حملات پهپادی روبرو شد. علیرغم این موانع، کاروان به مسیر خود ادامه داد و گروههایی از فعالین جهانی از طریق تونس و یونان به کاروان ملحق شدند. با این حال، با نزدیک شدن کاروان به غزه، هدف یک سری حملات پهپادی قرار گرفت که نشانگر آغاز فاز جدیدی در مناقشۀ دریایی جاری بود. این سفر مهر ۱۴۰۴، سفر کاروان ادامه دارد و فصل دیگری را در پیگیری بیامان آزادی و عدالت برای غزه رقم میزند.
سخن پایانی: میراثی از مقاومت
در طول بیش از ده سال، “کاروان آزادی غزه” به نمادی جاودان از مقاومت و همبستگی جهانی تبدیل شده است. از امواج خروشان ماوی مرمره تا ارادهٔ استوار کاروان جهانی صمود، هر تلاش برای درنوردیدن دیوار محاصره، هرچند با خشونت روبرو شده، اما تنها بر آتش عزم فعالان آزادیخواه در سراسر جهان افزوده است.
هر مانع و هر شکست، نه تنها خواست جهانی برای پایان دادن به نسلکشی در غزه و فروپاشی رژیم صهیونیستی را تقویت کرده، که فریادِ وجدان بیدار بشریت در برابر سکوت جهان بوده است. این راهپیماییِ صلح، هر روز بیشتر از دیروز اهمیت همبستگی بینالمللی و مبارزه برای عدالت در برابر ستم را تقویت می کند.
اگرچه محاصره همچنان چون زخمی کهنی بر پیکر غزه باقی است، کاروان آزادی بیوقفه در حرکت است — گواهی زنده بر قدرت بیکران ارادهٔ جمعی و روحِ تسلیمناپذیر انسانهایی که راه آزادی را با قدمهای استوارشان میسازند.