به گزارش الجزیره در 20 اکتبر 2025 «28 مهر 1404»:
یک دهه پس از امضای توافق هستهای ۲۰۱۵ با قدرتهای بزرگ جهانی، ایران اعلام کرد که تمام محدودیتهای برنامه هستهاش رسماً روز شنبه منقضی شده است.د اینجا این پرسش مطرح میشود که آیا پایان یافتن تاریخ اعتبار تعیین شده در قطعنامۀ 2231 سازمان ملل متحد به نقطه عطفی در برنامه هستهای تهران تبدیل خواهد شد یا خیر؟
دو روز پس از آنکه بیش از ۱۲۱ کشور عضو جنبش عدم تعهد وزرای امور خارجه آنها در ۱۵ و ۱۶ اکتبر در کامپالا پایتخت اوگاندا دیدار کردن بر لزوم پایان رسمی قطعنامه تاکید کردند.کاظم غریب آبادی معاون وزیر امور خارجه ایران فاش کرد تهران و روسیه و چین قصد دارند نامه ای رسمی در مورد پایان دادن به قطعنامه ۲2۳۱ به سازمان ملل در شورای امنیت ارسال کنند.وزارت امور خارجه ایران نیز به نوبه خود در بیانیهای تمام اقدامات مندرج در این توافق از جمله محدودیتهای اعمال شده بر برنامه هستهای و سازوکارهای مرتبط با آن را منقضی شده دانسته و تاکید کرد که باید با آن مانند برنامه هستهای هر کشور غیر هستهای عضو پیمان سلاحهای هستهای رفتار شود.
عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران نامهای به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت ارسال کرد و تروئیکای اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان را به راه انداختن یک کمپین دستکاری سیاسی و حقوقی با هدف فعال کردن مکانیسم ماشه با توسل به شورا و نادیده گرفتن فرایند حل اختلاف ماندن در توافق هستهای متهم کرد.
او در پیام خود که به مناسبت تاریخ انقضای این توافق که روز شنبه است ،منتشر کرد تلاش را برای فعال کردن سازگار از نظر شکلی و محتوایی باطل، فاقد هرگونه اعتبار قانونی ملاحظه رسمی دانست.قطعنامه ۲۲3۱ به دبیرکل یا دبیرخانه سازمان ملل متحد اختیار احیا یا بازگرداندن قطعنامههای منقضی شده قبلی را نمیدهد و هرگونه ابلاغ یا تاییدی از سوی دبیرخانه در این زمینه از نظر قانونی بیاعتبار، فاقد هرگونه مبنای قانونی است و نمیتواند اثر الزام آوری داشته باشد.
ناظران در ایران معتقدند که بر اساس بند موسوم به روز پایانی در قطعنامه سازمان ملل در محدودیتهای مرتبط با موضوع هستهای ایران، به طور خودکار در هجدهم اکتبر منقضی میشوند، مگر اینکه شورای امنیت قطعنامه جدید تصویب کند.
عفیفه عابدی در گفتگو با الجزیره نت اظهار داشت نظام جهانی که به سمت چند قطبی شدن پیش میرود فرصتهایی را برای بازیگرانی که تحت فشار آمریکا هستند ایجاد میکند، از این معادله جدید برای ایجاد مسیرهای دیپلماتیک جایگزینی که تاثیر یک جانبهگرایی غرب و فشار آمریکا را کاهش میدهد بهرهبرداری کند.عابدی از تهران خواست که همکاری راهبردی خود را با کشورهای متحد مانند روسیه ،چین و دیگر بازیگران مستقل به عنوان مولفه اصلی راهبردی این کشور برای مقابله با فشار غرب تقویت کند.وی تاکید کرد این محور میتواند مسیر موثر برای محدود کردن نفوذ یک جانبهگرایی غرب و مقابله با موانع سیاسی و اقتصادی آن باشد.
تقویت بازدارندگی:
شاوردی در گفتگو با الجزیره نت گفت: ایران ممکن است پس از احساس اینکه پس از انقضای توافق هستهای دیگر مشمول همه تحریمها نیست اما با توجه به سرسختی غرب در لغو و تحریمهای بینالمللی علیه تهران مجبور به تقویت قدرت بازدارندگی خود شود.او در ادامه گفت احتمال دستیابی تهران به تجهیزات یا فناوری نظامی پیشرفته از متحدان شرقی خود به ویژه روسیه چین را که منجر به جهش کیفی در قابلیتهای دفاعی آن خواهد شد رد نمیکند.