ماشۀ تلگرامی

یک اوریگامی (هواپیمای کاغذی) در آسمان آبی یا ابزاری شبیه اورون (هواپیمای جاسوسی رژیم غاصب صهیونیستی) در دست تک تک مردم عزیز ایران:

در روزهای اخیر، بحث‌هایی پیرامون رفع فیلتر احتمالی تلگرام در محافل سیاسی کشور بالا گرفته است. برخی از منابع از مذاکره‌های غیررسمی یا ارزیابی‌های کارشناسی برای امکان‌سنجی بازگشایی این پیام‌رسان خبر می‌دهند. این در حالی است که هنوز موضع رسمی نهادهای ذی‌ربط، از جمله شورای عالی فضای مجازی، وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات و سایر مراجع تصمیم گیر در این باره اعلام نشده است. اما آنچه روشن است، طرح دوباره این موضوع در فضای عمومی کشور در حالیکه کمتر از 5 ماه از جنگ تحمیلی 12 روزه و شهادت بیش از هزار نفر از هموطنان عزیزمان توسط رژیم غاصب صهیونیستی و آمریکا می گذرد و نیک می دانیم که دشمن با استفاده از داده‌های جمع‌آوری‌شده از تلفن‌های همراه، شبکه‌های اجتماعی و رفتار کاربران، آنها را خوراک الگوریتم‌های هوشمندی کرد که در نهایت محل اقامت و تردد نخبگان علمی ایران را مشخص و آنها را به همراه خانواده و فرزندان خردسالشان بطور مظلومانه ای در نیمه های شب به شهادت رساند. لذا ضرورت بررسی تاریخچه ، ابعاد پنهان و خطرات این پلتفرم در برهه ی کنونی را برجسته می‌سازد؛ ابعادی که در صورت بی‌توجهی، می‌تواند هزینه‌های جبران‌ناپذیری در حوزه‌های مختلف به کشور تحمیل کند.
تاریخچه ی تاسیس تلگرام :
تلگرام یک پیام‌رسان مبتنی بر فضای ابری است که در سال ۲۰۱۳ توسط برادران دوروف تأسیس شد. ایده اولیه تلگرام پس از مشکلات پاول دوروف با شبکه اجتماعی قبلی‌اشVKontakte (VK) که به فیسبوک روسی معروف بود شکل گرفت. او پس از اغتشاشات بعد از انتخابات روسیه در سال 2012 به دلیل فشارهای دولت روسیه برای ارائه اطلاعات کاربران VK از این مسئله تمرد کرد و این کشور را ترک کرد. دوروف پس از مهاجرت از روسیه با سرمایه گذاری لاشویلی از صهیونیست های متعصب که نتانیاهو او را از برادر به خود نزدیک تر می داند در ذیل شرکت Digital fortress که کار آن در حوزه ی دیتاسنتر است، پیام رسان تلگرام را پیاده سازی می نماید.
سرگذشت تلگرام در ایران :
با افزایش قریب به دو برابری پهنای باند در کشور در بازه ی سال 94 -95 ، تقریبا هر هفته نیم میلیون کاربر به تلگرام پیوستند و به سرعت بیش از 20 میلیون کاربر در آن ایجاد شد و بستر مناسبی برای تشکیل جرم اولیه که لازمه ی رشد هر شبکه اجتماعی می باشد گردید. در همین ایام میزان جرایم اینترنتی بر اساس گزارش رئیس پلیس فتا وقت 63.5 % افزایش پیدا کرد که بررسی ها حاکی از آن بود که تلگرام بستر اکثریت قاطع آن جرایم بوده است. در 17 خرداد سال 1396 حمله ای تروریستی در تهران توسط نیروهای موسوم به داعش صورت پذیرفت که 17 نفر از هموطنان عزیزمان به شهادت رسیدند پس از بررسی های موشکافانه مشخص شد که تلگرام بستر ارتباطی عوامل تروریستی بوده است. قابل ذکر است قبل ازاین فاجعه تروریستی در تهران در حمله تروریستی مترو سن پترزبورگ مشخص گردیده بود که تروریست ها از تلگرام برای زمینه سازی اقدامات خونین شان بهره برده بودند .
همچنین بستر تلگرام ، ابزاری برای بهره برداری معاندین نظام در ایجاد اغتشاشات گردید و به وسیله آن زمینه ی برهم زدن امنیت و آرامش مردم را با دروغ پراکنی و توزیع اخبار جعلی ، آموزش ساخت بمب های دستی و فراخوان برای برهم زدن نظم عمومی و … گردید.
در همین برهه ی زمانی توسط وزیر وقت ارتباطات و فن آوری اطلاعات مذاکراتی با شرکت تلگرام صورت گرفت که همکاری هایی دو جانبه تعریف گردد ، اما متاسفانه مثمر ثمر نگردید و در نهایت تصمیم به ایجاد محدودیت برای این سکوی خارجی گردید.
اینجا بود که بر اهل فکر مشخص گردید تلگرام صرفا یک اوریگامی( هواپیمای کاغذی ) در آسمان آبی نیست بلکه یک اورون ( هواپیمای جاسوسی رژیم غاصب صهیونیستی) در دست تمامی مردم ایران است.
آیا فقط تلگرام در ایران فیلتر شده است ؟
کشورهایی که در آن تلگرام به طور موقت یا دائم فیلتر شده اند یا تحت حکمرانی فضای مجازی آن کشور دچار اختلال یا محدودیت خاصی قرار گرفته اند عبارتند از : روسیه، چین، پاکستان، تایلند، کوبا، آذربایجان، بحرین، بلاروس، برزیل، اندونزی، ویتنام، اوکراین، نروژ، هند، آلمان، هنگ کنگ، اسپانیا
نکته حائز اهمیت این است که در تمامی موارد، کشورهایی که پس از دستور فیلترینگ اقدام به رفع فیلتر کرده اند یه یک توافق عملیاتی با شرکت تلگرام دست یافته اند و همکاری های دو طرفه موجب رفع فیلترینگ شده است .
قوانین مصوب مرتبط با پیام رسان های خارجی :
طبق مصوبه شماره 36 شورای عالی فضای مجازی مورخ سال 1396 ، پیام رسان های اجتماعی خارجی ، به منظور انجام ذخیره سازی و پردازش داده ها در داخل کشور ملزم به معرفی نماینده رسمی حقوقی تام الاختیار داخلی هستند که متاسفانه این مهم هرگز در ارتباط با تلگرام رخ نداده است.
قابل ذکر است در دولت کنونی نیز در 4 دی ماه 1403 مصوبه 32 بندی در رابطه با گام های لازم برای رفع فیلترینگ مصوب گردیده است که طبق آن قبل از هرگونه تصمیم بر رفع فیلترینگ می بایست آن اقدامات را صورت داد که بر اساس اظهار نظر افراد مطلع گویا هنوز آن گام ها عملیاتی نشده است.
نقاط قوت فنی تلگرام :
شایان ذکر است که تلگرام از منظر فنی برتری هایی نسبت به سایر پیام رسان ها دارد که همین امر موجب استقبال عموم مردم می گردد . ویژگی های کلیدی تلگرام عبارتند از :
1 امنیت و رمزنگاری: تلگرام به دلیل چت‌های مخفی (Secret Chats) با رمزنگاری سرتاسر و تایمر خودتخریب‌گر پیام‌ها شناخته می‌شود.
2 کانال‌ها و گروه‌ها: امکان ایجاد گروه‌های بزرگ (تا ۲۰۰,۰۰۰ عضو) و کانال‌های یک‌طرفه برای اطلاع‌رسانی، تلگرام را به یک شبکه اجتماعی تبدیل کرده است.
3 پشتیبانی از فایل‌های حجیم: کاربران می‌توانند فایل‌هایی تا حجم 4 گیگابایت را ارسال نمایند.
4 APIهای توسعه‌پذیر: امکان ساخت ربات‌ها، کانال‌های تعاملی و ابزارهای مدیریتی.
5 رابط کاربری و زیر ساخت مناسب

چالش های در دسترس بودن تلگرام :
ابعاد امنیتی: دارک وب در دسترس عموم
مهم‌ترین نگرانی در خصوص بازگشایی تلگرام، تهدید امنیت ملی است. تلگرام به‌دلیل رمزنگاری انتها به انتها (End-to-End)، عملاً هیچ نظارتی را از سوی دولت‌ها نمی‌پذیرد. این بستر، محیطی امن برای فعالیت‌های مجرمانه، از قاچاق گرفته تا تبادل اطلاعات خرابکارانه، فروش سلاح ، آموزش ساخت بمب و … فراهم می‌سازد. در فقدان امکان نظارت موثر، تلگرام می‌تواند به زیرساختی برای سازماندهی آشوب های خشونت‌بار، نشر شایعات مخرب، عملیات روانی دشمنان و جنگ ترکیبی رسانه‌ای بدل شود.
از سوی دیگر، تلگرام حتی در ماجرای حمله تروریستی به مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۶ نیز، هیچ‌گونه همکاری اطلاعاتی یا فنی با نهادهای ایرانی نداشت. این در حالی است که بسیاری از پلتفرم‌های بین‌المللی، در صورت وجود چارچوب‌های حقوقی، اطلاعات کاربران را به مقامات قضایی کشورها ارائه می‌دهند. عدم پاسخگویی تلگرام به نهادهای قضایی و امنیتی ایران عملاً این پیام را می‌دهد که این پلتفرم حاضر نیست حاکمیت ملی ایران را به رسمیت بشناسد.
پیامدهای فرهنگی و اجتماعی: ولنگاری و اشاعه ی فساد و فحشا و اخبار جعلی و دروغین در جامعه
یکی دیگر از نگرانی‌ها، ابعاد فرهنگی و اجتماعی تلگرام است. این پیام‌رسان طی سال‌های فعالیت خود، میزبان هزاران کانال و گروه بود که بدون هیچ‌گونه پالایش محتوایی، اقدام به انتشار محتوای مستهجن، ضد دین، ضد خانواده و مغایر با فرهنگ ایرانی و اسلامی و ابزارهای شرط بندی و قمار می‌کردند. تلگرام با سیاست عدم حذف محتوا، عملاً رهاسازی کامل اطلاعات در فضای مجازی را دنبال می‌کند و قائل به پیروی از قوانین محلی کشورها نمی باشد. در صورت رفع فیلترینگ از آنجائیکه ساماندهی درستی در حوزه ی اینترنت کودکان و نوجوانان در کشور موجود نیست به صورت کاملا آزاد اینگونه محتواها در اختیار آنها قرار خواهد گرفت و این می تواند آسیب های جدی و جبران ناپذیری در آینده کودکان این سرزمین به بار بیاورد.
و عموم مردم نیز در مواجه با آسیب‌های روانی، اعتیاد رسانه‌ای، تضعیف نهاد خانواده، ترویج سبک زندگی غربی و نفوذ نرم فرهنگی قرار خواهند گرفت.
پیامدهای اقتصادی: فشار بر معیشت مردم با اخلال در بازارهای مالی ، تضعیف حکمرانی ریال، تضعیف پلتفرم‌های داخلی
کانال های تلگرامی بر بازارهای مالی مخصوصا بازار آزاد ارز و طلا تاثیر مخربی می گذارند و بستری مناسب برای دلالان و سفته بازان می باشد .
تلگرام در سال‌های گذشته با راه‌اندازی سرویس‌هایی مانند رمزارز گرام (TON) عملاً در تلاش برای ساخت یک اکوسیستم مالی مستقل از نظام بانکی کشورها مبتنی بر زنجیره بلوکی (بلاکچین) بوده است. این ساختار غیرپاسخگو، در کنار عدم شفافیت مالی، عدم پرداخت مالیات، نبود چارچوب‌های حقوقی مشخص برای حمایت از مصرف‌کننده و فقدان امکان پیگیری قضایی در صورت بروز تخلفات، نگرانی‌های جدی در حوزه اقتصاد دیجیتال به همراه دارد.
فعالیت کاربران ایرانی در بستر تلگرام، به معنای افزایش مصرف اینترنت بین‌المللی و خروج غیرمستقیم ارز از کشور است. واردات پهنای باند بین‌المللی هزینه‌بر است و هرچه استفاده از پلتفرم‌های خارجی افزایش یابد، هزینه‌های زیرساختی و واردات پهنای باند نیز بالا می‌رود. این فشار، در نهایت بر دوش اقتصاد کشور و مردم به‌عنوان مصرف‌کنندگان نهایی سنگینی می‌کند. در شرایطی که کشور با محدودیت منابع ارزی و چالش‌های مالی روبه‌روست، گسترش دوباره تلگرام، به نوعی تحمیل هزینه ارزی مضاعف به دولت و جامعه خواهد بود.
بازگشت تلگرام می‌تواند به تضعیف شدید پلتفرم‌های داخلی مانند بله، ایتا، روبیکا، سروش‌پلاس و آی‌گپ و … بینجامد که با حمایت بخش دولتی و سرمایه‌گذاری کلان بخش خصوصی توسعه یافته‌اند. عقب‌نشینی از این سیاست‌ها، سیگنال خطرناکی به اکوسیستم فناوری کشور ارسال می‌کند: اینکه پلتفرم‌های بیگانه، حتی بدون پاسخ‌گویی و التزام به قوانین، از تولیدات داخلی پیشی می‌گیرند.
جمع‌بندی:
1 رفع فیلترینگ اولویت اصلی مردم نمی باشد و این یک اقدام نمایشی و سیاسی است.
در حالی که برخی استدلال می‌کنند که تلگرام ابزار ارتباطی محبوب مردم است و می‌تواند در صورت رفع فیلتر، بخشی از رضایت عمومی را جلب کند، اما پایش ها نشان می دهد موضوع رفع فیلترینگ در ده اولویت اصلی مردم ایران نمی باشد و همچنین در بحث فضای مجازی ، کیفیت و سرعت اینترنت و قیمت آن و همچنین ناسالم بودن فضای مجازی برای کودکان ونوجوانان جز اولویت های مردم در نظام مسائل فضای مجازی کشور است نه صرفا رفع فیلترینگ .
2 هزینه ی مذاکره و رسیدن به توافق با تلگرام احتمالا از ادامه ی محدود بودن آن برای کشور بیشتر باشد
قابل ذکر است با عنایت به تجربه‌های قبلی و ویژگی‌های ساختاری این پلتفرم می توان گفت که بدون تصویب قانون مسئولیت پذیر کردن سکوها و همچنین ایجاد ساز وکارهای تنظیم گری محتوا و حکمرانی بر آنها و رعایت مصوبات شورای عالی فضای مجازی در ارتباط با سیاست‌ها و اقدامات ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی هر گونه تغییر در تصمیمات قبلی خسارت بیشتری می تواند برای کشور ایجاد نماید.
3 مذاکره و توافق به شرط اخذ ضمانت عینی نه صرفا اخذ ضمانت های شفاهی و مکتوب غیر عملیاتی
مذاکره با شرکت تلگرام ، به منظور پذیرش حکمرانی فضای مجازی ایران فی نفسه هیچ اشکالی ندارد اما هر گونه توافق و امضای قرارداد با شرکت فوق بدون اخذ ضمانت عینی در جهت رفع چالش های فوق الذکر و رفع فیلترینگ آن اقدامی خلاف امنیت ملی ایران خواهد بود، لذا امیدواریم مسئولان امر قبل از پذیرش هر توافقی با صداقت محتوای آن را در اختیار نخبگان امر قرار داده و منافع ملی را فدای تصمیم های جناحی و سیاسی نکنند.