تغيير پارادايم هند در برابر رويكرد تجاری ترامپ

به گزارش، نشريه فارين افيرز در ۱۴ اگوست ۲۰۲۵، سياست های تجاری ترامپ در اعمال تعرفه های تجارى بر كالاهاى وارداتى از هند، موجب شده است دولت مودى بازگشت به همكارى هاى بيشتر با رقيب منطقه اى خود را مورد بررسى قرار دهد. پنج سال از درگيرى هاى مرزى ميان چين و هند ميگذرد اما اين تنش ها مانع از ايجاد روابط ديپلماتيک و همكارى ميان اين دو كشور نشده است. نارندرا مودى نخست وزير هند به چين سفر كرد.
وى در سفر به تيانجين براى شركت در اجلاس همكارى هاى شانگهاى با رئيس جمهور چين ديدار كرد كه ميتوان آن را واكنشى نه چندان عجولانه به سياست هاى تجارى ترامپ دانست همچنين افزايش واردات انرژى از روسیه نشان ميدهد كه دهلی نو قصد ندارد مقابل فشارهاى ترامپ عقب نشينى كند و نياز مهم جامعه هند را روى ميز قمارترامپ قرار دهد. بنابراین در این بخش با تمرکز بر رویکرد سیاست خارجی هند واکنش دهلی نو را به جنگ تعرفه ای ترامپ مورد بررسی قرار میدهیم.
مقامات هندى با نگرانى از رويكرد كاخ سفيد نسبت به سياست هاى تجارى در قبال هند، به دنبال ايجاد تعاملات دوباره با چين به خصوص در حوزه هاى اقتصادى و تجارى است. اين روند ادامه دار پيامدهاى زيادى را در پى دارد كه از جمله آنها ميتوان به كاهش سطح همكارى هاى ميان دو كشور اشاره كرد. اگر دولت ترامپ همچنان به جنگ تجارى خود با هند ادامه دهد، این امكان وجود دارد كه دهلی نو خريدهای خود را از امريكا كمتر كند و در مقابل، تعاملات خود را با چين افزايش دهد. ميتوان اينگونه نتيجه گرفت كه دولت ترامپ در تلاش هاى خود براى تقويت روابط اقتصادى با هند شكست خورده است و اين كشور را بيش از آنكه در چارچوب روابط بين المللى خود قرار دهد، در محاسبات سود و هزينه خود قرار داده است.
انرژى به مثابه اهرم فشار
به موازات رقابتهاى ژئوپليتيک و تحريمهاى گسترده عليه روسيه، ايالات متحده تلاش میكند از ابزارهاى تجارى براى اعمال فشار بر هند استفاده كند تا واردات نفت از روسيه رامتوقف كند. اين فشار، بخشى از جنگ تجارى پيچيده ترى است كه ميان واشنگتن و دهلی نو در جريان است، جنگى كه نه تنها به تعرفه ها و تراز تجارى مربوط میشود، بلكه به استقلال استراتژيک هند در حوزه انرژى نيز گره خورده است، آمريكا با استفاده از اين سياست به عنوان مكانيسم تنبيهى، كه تعرفه هاى سنگين را نيز شامل ميشود، در تلاش است هند را به تغيير رفتار وادار كند، اما دهلی نو تاكنون در برابر اين فشارها ايستادگى كرده و به دنبال حفظ مواضع خود است.
اين راهبرد نشان دهنده تلاش هند براى حفظ استقلال در سياست انرژى و كاهش وابستگى به فشارهاى خارجى است. دهلی نو به وضوح در حال طراحى يک مسير جايگزين استراتژيک است كه هم منافع اقتصادى خود را حفظ كند و هم از تنش مستقيم با واشنگتن بكاهد هند بارها غرب را به اتخاذ استانداردهاى دوگانه متهم كرده است در حالي كه امريكا و اتحاديه ارويايى همچنان به تجارت با روسيه ادامه م دهند از هند خواسته مىشود واردات نفت روسيه را متوقف كند. اين تناقض، بويژه در شرايطى كه هند با تعرفه هاى سنگين مواجه شده، نگران كننده تر شده است.
هند به شدت به منابع انرژى مقرون به صرفه وابسته است و نفت ارزان روسيه نقش كليدى در تأمين اين نياز دارد. توقف ناگهانی واردات از روسيه میتواند به افزايش شديد قيمت سوخت داخلى و رشد هزينه هاى واردات منجر شود. موضوعى كه نه تنها اقتصاد خانوارها، بلكه صنايع و حمل و نقل را نيز تحت فشار قرار میدهد.
راهبرد هند در برابر جنگ تعرفه ای ترامپ
اما بر اساس آنچه اطلاعات آمارى نشان میدهد پالايشگاه هاى هندى ماه سپتامبر واردات نفت روسيه را بين ،۱۵۰ تا ۳۰۰ هزار بشكه در روز افزايش داده اند. رشد ۱۰ تا ۲۰ درصدى نسبت به ماه قبل. تخفيف نفت اورال روسيه نيز براى خريداران هندى به 3 تا 4 دلار در هر بشكه رسيده كه نسبت به تخفيف هاى محدودی که ژوئن و ژوئيه ارائه شده بود، مقرون به صرفه تر شده است.
يخ روابط ميان هند و چين نخستين بار در سال ۲۰۲۴ در نشست گروه بريكس در كازان روسيه ذوب شد. در اين نشست براى اولين بار نارندرا مودى و شى جين پينگ در حاشيه اين نشست با يكديكر ديدار كردند. در اين ديدار دو طرف درباره تنش هاى مرزى در سال ۲۰۱۹ گفتكو كردند.
اين ديدار آغازى بود براى بهبود روابط بين دو كشور كه نتايج مهمى از جمله برقرارى مجدد پروازهاى مستقيم و يا صدور دوباره ويزا براى اتباع دو كشور در بر داشت. اما مهمترين نتيجه اين بازيابى روابط بازگشايى تعاملات اقتصادى ميان دو كشور است كه از سال ۲۰۲۰ درپی پاندمى كرونا و تنش هاى مرزى كاهش چشمگيرى داشته است.
بر همين اساس، مقامات ارشد هند و چين از ۴ آگوست ۲۰۲۵ به دنبال از سرگيرى تجارت مرزى هستند همچنين وانگ يى وزير امورخارجه چين در راستاى توسعه روابط دو جانبه و پس از سفر سوبرانيام جايشانكار به پكن و توافق براى از سرگيرى يروازهاى مستقيم و صدور رواديد گردشكرى به دهلى نو سفر كرد. اين راهبرد هند براى ايجاد موازنه با ايالات متحده صرفا مخصوص اين زمان نيست و دولت هند از روابط خود با قدرت هاى بزرگ منطقه اى و فرا منطقه اى در طول زمان به مراتب بهره برده است و آن را به عنوان یک راهبرد مهم سرلوحه روابط بین المللی خود قرار داده است.
جمع بندى
بنابراين در جهانى كه انرژى به واحد پول و نفوذ قدرت هاى بزرگ تبديل شده است، آمريكا با استفاده از ابزار تعرفه در تلاش است هند را با استفاده ابزارى از تعرفه به تغيير رفتار و دورى از چين و روسيه واداركند. اما آنچه كه مهم است استقلال طلبى دولت هند
در تصميمات سياسى خود است.از سويى دیگر دولت هند ميداند كه اگر همچنان بر موضع خود پافشارى كند اين بن بست سياسى ميتواند به انزواى بين المللى اين كشور منجر شود. از طرفی دیگر دولت هند به عنوان يک قدرت نوظهور در چارچوب نظم جهانى جديد سعى ميكند در روابط خود با قدرت هاى بزرگ اصل موازنه را رعايت كند و اين همان رويكردى است كه ميتواند به دولت ايران در شناخت بهتر سياست هاى راهبردى هند به منظور همكارى هاى بيشتر كمک كند.