پاریس؛ آزمون بزرگ مذاکرهچیهای قدیمی : پاسخ قاطع ایران: فعالسازی گزینه خروج از NPT:
سفر وزیر امور خارجه ایران به پاریس در شرایطی انجام میشود که آمریکا بستهای کاملاً تحمیلی شامل «غنیسازی صفر»، «تعطیلی کامل تأسیسات»، «توقف موشکی»، و «ضمیمه منطقهای» را بهعنوان پیششرط هرگونه گفتوگو اعلام کرده است. اما آیا برخلاف تصور رایج، این سفر نه برای مذاکره و امتیازدهی، بلکه برای اعلام موضع راهبردی جدید ایران انجام میشود؟ و آیا اگر غرب ساختار برنامه هستهای ایران را هدف بگیرد، ایران مسیر خروج از NPT را فعال میکند؟ اینها سوالاتی است که در اذهان عمومی واندیشمندان داخلی و خارجی وجود دارد. در شرایط حساس کنونی که شورای عالی امنیت ملی ایران مدیریت و مسئولیت برنامه هسته ای ایران را بر عهده گرفته است و دولت و وزارت امور خارجه بعنوان مجری سیاست های این شورا می باشد سفر وزیر امور خارجه به پاریس چگونه ارزیابی می شود.
دور از ذهن نیست اگر بپذیریم که ایران بدنبال انتقال یک پیام مهم با سفر وزیر امور خارجه به پاریس است. بر مبنای مواضع شورای عالی امنیت ملی بنظر می رسد جمهوری اسلامی ایران حاضر نیست بار دیگر به مدل تحمیلی آمریکا بازگردد، و اگر فشارها ادامه یابد، عضویت در NPT دیگر هیچ ضرورتی نخواهد داشت. پاریس، محل گفتوگو نیست، محل اعلام تغییر دکترین ایران است. فرانسه اکنون نقش پلیس خوب را در برابر چماق آمریکایی بازی میکند، اگردکترین ایران برمدارهوشمندانه و عبرت آموز عمل نماید، تهران در این سفر قرار نیست صرفاً شنونده باشد. در این چارچوب، وزیر خارجه ایران می بایست یک پیام مشخص را منتقل کند: «اگر اروپا و آمریکا به سیاست تحمیل و تهدید ادامه دهند، ایران مطابق ماده ۱۰ معاهده NPT، خروج از این پیمان را بهعنوان حق قانونی خود فعال خواهد کرد.» این موضع یک تغییر بنیادین است. در مدل قدیمی ظریف–عراقچی، ایران با هر میزان فشار و تهدید باز هم در قالب برجام باقی میماند. اما اکنون دکترین مدل مذاکره به هر قیمت ظریف، به دکترین جدید مقاومت وایستادگی در برابر استکبار تعییر یافته است خروج از NPT ابزار ایران برای بازگرداندن توازن و پایان دادن به بازی تحریمی–تهدیدی غرب است.
الف : نقشه واقعی آمریکا و پاسخ ایران؛ آمریکا در پشت پرده در حال اجرای یک سناریوی چندمرحلهای است:
لایه اول: ساختن بحران مصنوعی برای تحمیل «غنیسازی صفر» واشینگتن میخواهد ایران را به جایی برساند که نهتنها غنیسازی متوقف شود، بلکه ساختار هستهای کشور تخریب شود.
لایه دوم: فشار برای توقف برنامه موشکی و بازدارندگی منطقهای این همان برجام های مختلف است؛ پروژهای که هدفش حذف قدرت راهبردی ایران است
لایه سوم: جلب اجماع اروپا برای تشدید فشارها، پاریس بعنوان مرکز اجماع سازی در اجرای این سناریوها عمل مینماید .
بدیهی است که ایران در پاسخ به اینگونه رفتارها می بایست نقش راهبردی فعال و متقابل داشته باشد : « اگر غرب بخواهد حقوق هستهای ایران را نابود کند، تهران نیز تعهدات هستهای خود را لغو خواهد کرد. » این همان منطق خروج از NPT است؛ یک اقدام کاملاً قانونی، مشروع، و بازدارنده که میتواند بازی را به سود ایران تغییر دهد. در یادداشت شماره یک به جایگاه حقوقی و بین المللی این اقدام بر اساس قوانین و معاهدات بین المللی پرداخته شد.
ب: چرا خروج از NPT اکنون برای ایران ضروری است؟ در این باره می توان به عوامل متعددی اشاره کرد
اول- : NPT نه امنیت ایران را تضمین کرده و نه حقوق آن را حفظ کرده است .در پنجاه سال گذشته، ایران تنها کشوری بوده که: هم عضو NPT بوده، هم شدیدترین تحریمها را تحمل کرده. هم بیشترین محدودیتها را پذیرفته. و هم متهم به فعالیت نظامی شده است بدون اینکه دلیلی ارائه شود.
دوم: مکانیزم فشار NPT یکطرفه است. غرب NPT را ابزار مهار ایران کرده، نه ابزاری برای همکاری علمی.
سوم: اگر غرب «غنیسازی صفر» میخواهد، پس NPT دیگر فایدهای ندارد .NPT برای این است که کشورها بتوانند غنیسازی صلحآمیز داشته باشند. وقتی آمریکا اصل غنیسازی را هدف گرفته، دیگر عضویت در معاهده معنایی ندارد.
چهارم: خروج از NPT دست ایران را در مذاکره و بازدارندگی باز میکند.چیزی که کره شمالی کرد، نه یک حرکت خارج از قاعده، بلکه استفاده دقیق از ماده ۱۰ NPT بود.
پ: چرا پاریس بهترین محل برای انتقال این پیام است؟
فرانسه نقش سهگانهای دارد:معمار طرح اروپا برای محدودسازی موشکی ایران است، محور اجماع سازی علیه غنیسازی ایران است . پل ارتباطی میان واشینگتن و برخی پایتختهای اروپایی است بنابراین ایران باید در پاریس صراحتاً بگوید: « ایران از این پس سیاست دفاعی و هستهای خود را با معیار امنیت ملی تنظیم میکند، نه با خواستههای آمریکا» این پیام قبلا از طریق دبیر شورای عالی امنیت ملی اعلام شده است.
ت: آزمون پاریس برای مذاکرهچیهای قدیمی، این سفر یک فیلتر مهم است. آیا وزارت خارجه امروز نیز همان مسیر گذشته را خواهد رفت؟ مسیر ادبیات مبهم، لبخندهای دیپلماتیک و امید به احیای برجام؟ یا مسیر اقتدار هوشمند؟ موضع جدید ایران اعلام جدی خروج ، در واقع خط بطلان بر تفکر گذشته است که میگفت:« حتی اگر غرب خیانت کند، باز هم باید در توافق بمانیم. » این بار ایران بر اساس قدرت عمل میکند، نه امید.
ج: سناریوهای پاریس پس از اعلام موضع خروج از NPT:
سناریوی اول: بازدارندگی کامل غرب، غرب وقتی بفهمد ایران آماده خروج از NPT است، بسیاری از فشارها را متوقف خواهد کرد.
سناریوی دوم: توقف پروژه برجام۲–برجام۳ از سوی آمریکا و متحدانش. اعلام خروج از NPT تمام معادلات واشینگتن را بر هم میزند؛ زیرا آمریکا پروژه خلع سلاح ایران را در «چارچوب حقوقی» NPT طراحی کرده است.
سناریوی سوم: انتقال بازی به زمین ایران، با این پیام، ایران از حالت دفاعی خارج شده و ابتکار عمل را در دست میگیرد. و پاریس می تواند نقطه پایان مدل آمریکایی باشد.
سفر پاریس تنها زمانی معنا دارد که موضع رسمی ایران به نماینده جبهه غرب، این باشد: ایران نه به مدل آمریکایی بازمیگردد، نه اجازه میدهد غرب برجامهای سریالی بسازد، و اگر فشارها ادامه یابد، ایران از NPT خارج خواهد شد. این موضع دقیقاً همان چیزی است که میتواند: فشار غرب را خنثی کند، پروژه «غنیسازی صفر» را ناکام سازد، اجماع اروپا را بشکند ، و ایران را به یک بازیگر فعال تبدیل کند، نه منفعل. بنابراین پاریس آزمون بزرگی برای دستگاه سیاست خارجی و دولت مستقر می باشد.اما آیا ایران با اعلام موضع خروج از NPT نشان میدهد این بار بازی را از نو تعریف میکند؟ این دقیقاً چیزی است که آمریکا از آن فرار می کند .
البته اعلام موضع جناب وزیر قطعا می بایست در چارچوب حقوقی تعریف شده از سوی مجلس شوای اسلامی و به تبع آن شورای عالی امنیت ملی ایران باشد نه غیر. اینکه وزیر محترم امور خارجه بتواند از این سفر حداکثر استفاده را بنماید یا پالس های دولت تدبیر و امید را که نشانه ضعف و وابستگی به غرب برای حل مشکلات کشوراست را رائه نماید می بایست نظاره کرد.

